Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Ἀνοιχτή στέκει μπροστά μας ἡ πύλη τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ἄς δοξάσουμε τὸν Θεό, διότι καὶ φέτος, ἀξιωνόμαστε ὅλοι μαζὶ νὰ εἰσέλθουμε σὲ αὐτὸ τὸ ὑπέροχο στάδιο τῆς κατανύξεως, στὸ τέλος τοῦ ὁποίου μᾶς περιμένει ἡ συνάντηση μὲ τὸ ὑπέρλαμπρο πρόσωπο τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ. Αὐτὴ ἡ προσδοκία πρέπει νὰ γεμίσει τὶς καρδιές μας. Αὐτὴ ἡ ἐλπίδα εἶναι ἡ μόνη δύναμη ποὺ μπορεῖ νὰ μετατρέψει τὴν περίοδο τῆς νηστείας σὲ διαδικασία ὄχι στέρησης ἀλλὰ προετοιμασίας γιὰ τὴν ἐμπειρία μιᾶς ἀναστάσιμης καὶ ὁλόφωτης ζωῆς.
Ἡ ἄσκηση τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς ἔρχεται νὰ ταράξει τὴν καθημερινότητά μας καὶ νὰ ἀλλάξει τὶς συνήθειές μας. Ζοῦμε σὲ ἕναν κόσμο, ὁ ὁποῖος ὡς πρῶτο ζητούμενο ἔχει τὴν χαρὰ ποὺ προσφέρουν οἱ ὑλικὲς ἀπολαύσεις. Γι’ αὐτὸ καὶ πάντοτε τὸ ξεκίνημα τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς προκαλεῖ μία δυσκολία γιὰ τὴν ὁποία ὅλοι πρέπει νὰ εἴμαστε προετοιμασμένοι. Ὅσο ὅμως θὰ ἐνισχύεται μέσα μας ἡ προσμονὴ τῆς ἡμέρας τῆς Ἀναστάσεως τόσο τὸ βάρος τῆς ἀσκήσεως θὰ ἐλαφραίνει καὶ ἡ στέρηση θὰ μετατρέπεται, σταδιακά, σὲ ἀπελευθέρωση ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ κρατοῦν παγιδευμένη τὴν καρδιά μας στὶς χαρὲς τοῦ κόσμου τούτου καὶ τῆς στεροῦν τὴν συνάντηση μὲ τὴν πηγὴ τῆς ἀληθινῆς ζωῆς.
Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο μᾶς περιγράφει τὴν κλήση τῶν μαθητῶν. Ὁ Κύριός μας ἀπευθύνεται σὲ συγκεκριμένα πρόσωπα, τὰ ὁποῖα ὅμως ἔχουν κάτι κοινό: τὴ δίψα γιὰ συνάντηση μὲ τὸν ἀληθινὸ Μεσσία. Ὁ Χριστὸς τοὺς καλεῖ, ἐκεῖνοι ὅμως διστάζουν καὶ ἀποροῦν: θὰ καταφέρει ἕνας ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ, ποῦ τότε ἦταν ἕνα ἀσήμαντο χωριό, νὰ ἀνατρέψει τὶς δυνάμεις τοῦ σκότους; Ὁ Κύριος γνωρίζει τίς ἀμφιβολίες τους καὶ γι’ αὐτό, τοὺς δίνει τὴν μεγάλη ὑπόσχεση: «Σᾶς διαβεβαιῶ», τοὺς λέει, «ὅτι σύντομα θὰ δεῖτε νὰ ἔχει ἀνοίξει ὁ οὐρανὸς καὶ οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ νὰ ἀνεβαίνουν καὶ νὰ κατεβαίνουν πάνω στὸν Υἱὸ τοῦ ἀνθρώπου».
Ἴσως νὰ ἀμφιβάλλουμε κι ἐμεῖς ἂν ὁ κόσμος τῆς πλάνης καὶ τῆς ἀσωτίας εἶναι δυνατὸν νὰ νικηθεῖ. Ὅπως λοιπὸν τότε ὁ Κύριός μας, ἔτσι καὶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἔρχεται νὰ συνοδεύσει τὴν πρόσκληση στὸ στάδιο τῆς ἀσκήσεως μὲ τὴν ἀναγγελία ἑνὸς θριάμβου. Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι ἀφιερωμένη στὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἕναν θρίαμβο ποὺ δὲν πραγματοποιήθηκε ἐξαιτίας μιᾶς νίκης ἐπὶ ἄλλων ἀνθρώπων, ἀλλὰ προῆλθε ἀπὸ τὴ νίκη τῆς ἀλήθειας πάνω στὴν πλάνη. Ἑορτάζουμε σήμερα τὴν ἀποκάλυψη τοῦ μεγαλείου της διδασκαλίας τῆς πίστης μας ἀπέναντι στὶς ποικίλες αἱρέσεις, οἱ ὁποῖες, διαχρονικά, ἐπιδιώκουν νὰ ἀλλοιώσουν τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου καὶ νὰ στερήσουν ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο τὴν προοπτική τῆς θεώσεώς του.
Θριαμβευτικὸ τὸ μήνυμα τῆς σημερινῆς ἡμέρας, ἀδελφοί μου. Ἱστορικά, σὰν σήμερα ἀναστυλώθηκαν οἱ ἱερὲς εἰκόνες, οἱ ὁποῖες ἀπεικονίζουν τὸν Κύριό μας καὶ κηρύσσουν μὲ τὸν πιὸ ἐμφατικὸ τρόπο πὼς ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος καὶ περπάτησε ἀνάμεσά μας, καλώντας μας νὰ Τὸν ἀκολουθήσουμε. Τὸ ἴδιο ὅμως κηρύσσουν καὶ οἱ ἱερὲς εἰκόνες τῶν ἁγίων μας, οἱ ὁποῖες κρατοῦν διαρκῶς κοντά μας τὶς μορφὲς ἐκείνων ποὺ ἀνταποκρίθηκαν στὸ θεῖο κάλεσμα καὶ βρίσκονται πλέον στὴν αἰωνιότητα.
Οἱ ἱερὲς εἰκόνες ἀποτελοῦν πηγὴ ὀρθόδοξης μαρτυρίας πρὸς ὅλο τὸν κόσμο. Οἱ ὀρθόδοξοι ναοί, σὲ ὅλη τὴν οἰκουμένη, μὲ τὴν πλούσια ἁγιογράφησή τους, ἀφήνουν ἐκστατικοὺς χιλιάδες ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι τοὺς ἐπισκέπτονται. Πνευματικοὶ ἄνθρωποι ἀλλὰ καὶ γνῶστες τῆς τέχνης ἀναγνωρίζουν τὴν βαθιὰ πνευματικότητα τῶν ἱερῶν εἰκόνων, οἱ ὁποῖες, συχνὰ γίνονται δρόμος, μέσῳ τοῦ ὁποίου, ἄνθρωποι ἄλλων θρησκειῶν καὶ δογμάτων, συναντοῦν τὴν ὀρθόδοξη πίστη μας.
Μέγα λοιπὸν γεγονὸς γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία ἡ ἀναστύλωση τῶν εἰκόνων. Μεγαλύτερη ἀξία ὅμως κατέχει ἡ σημερινὴ ἡμέρα γιὰ τὴν προσωπική μας ζωή. Ὁ καθένας ἀπό μᾶς δημιουργήθηκε κάτ’ εἰκόνα Θεοῦ. Ἀποτελοῦμε εἰκόνες τοῦ ζῶντος Θεοῦ καὶ σήμερα, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, καλούμεθα καὶ αὐτὲς νὰ τὶς ἀναστηλώσουμε, ἀνακαινίζοντας τὴν ἴδια μας τὴν ὕπαρξη. Εἰκονίζουμε τὸν Δημιουργό μας καὶ προορισμός μας δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὴν ἕνωσή μας μὲ τὸ πρωτότυπο. Προκύπτει ὅμως ἕνα μεγάλο ἐρώτημα: Ζοῦμε ὡς ζωντανὲς εἰκόνες Θεοῦ; Ἀπεικονίζουμε τὴν ἀγάπη του; Ὅσοι μᾶς συναντοῦν, ἀναγνωρίζουν σ’ ἐμᾶς τὴν λάμψη τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Ὅσοι μᾶς συναναστρέφονται, διακρίνουν σ’ ἐμᾶς τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ ποῦ ἀποκαλύπτει τὸν ἑαυτὸ Του μέσα ἀπὸ τὴν ταπεινὴ μορφὴ τῆς ὕπαρξής μας; Βρίσκουν οἱ ἄνθρωποι σ’ ἐμᾶς τὴν ἀλήθεια, τὸ φῶς, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν παρηγοριά, ὅπως τὰ ζητοῦν ἀπὸ μία ἱερὴ εἰκόνα, ὅταν τὴν προσκυνοῦν σὲ ἕναν ναό;
Μιὰ τέτοια εἰκόνα, τὴν δική μας εἰκόνα, πρέπει νὰ ἀναστηλώσουμε. Αὐτὸ εἶναι τὸ ἀληθινὸ νόημα καὶ ὁ σκοπὸς τῆς Σαρακοστῆς ποὺ ξεκινᾷ σήμερα. Μέσα στὶς ἑπόμενες ἑβδομάδες, μέσῳ τῆς προσωπικῆς μας ἄσκησης, ἀλλὰ καὶ τῆς συμμετοχῆς στὴν ὑπέροχη λατρευτικὴ ζωὴ ποὺ θὰ μᾶς προσφέρει ἁπλόχερα ἡ Ἐκκλησία, καλούμεθα νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ ἐκεῖνες τὶς συνήθειες καὶ τὶς λανθασμένες προτεραιότητες ποὺ ἔχουμε θέσει στὴ ζωή μας καὶ νὰ ξαναβροῦμε τὴν ἀληθινὴ φύση καὶ τὸν ἀληθινὸ προορισμό μας. Καλούμεθα νὰ φανερώσουμε αὐτὸ ποὺ ἤδη εἴμαστε: Τέκνα Θεοῦ, σφραγισμένα ἀπὸ τὸ Πανάγιο Πνεῦμα. Ἂν οἱ ἱερὲς εἰκόνες ἀποτελοῦν, ὅπως εἴπαμε, μαρτυρία τῆς ὀρθόδοξης πίστης μας, ἐμεῖς, ὡς ζωντανὲς εἰκόνες, ὀφείλουμε νὰ ἀποτελέσουμε ζωντανὴ μαρτυρία ἑνὸς διαφορετικοῦ τρόπου ζωῆς μέσα σὲ ἕναν κόσμο ποὺ ἔχει χάσει τὸν προσανατολισμὸ καὶ τὴν ἐλπίδα του.
Ἀδελφοί μου,
Καθὼς γιορτάζουμε σήμερα τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας, διακηρύττουμε οὐσιαστικὰ τὴ νίκη τοῦ Χριστοῦ ἀπέναντι στὸν θάνατο. Οἱ ἱερὲς εἰκόνες ἀποτυπώνουν τὸν Κύριό μας ὡς ἕναν ἄνθρωπο σὰν καί ἐμᾶς, ὁ ὁποῖος πέρασε ὅλα τὰ στάδια τῆς ἀνθρώπινης ὀδύνης χωρὶς ὅμως ὁ θάνατος νὰ Τὸν καταβάλλει. Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ξεκινᾷ μὲ τὴν ἀναγγελία τοῦ θριάμβου τῆς ζωῆς, ἡ ὁποία θὰ ἐπαληθευθεῖ τὸ βράδυ τῆς Κυριακῆς της Ἀνάστασης. Γνωρίζουμε πὼς ὁ κόσμος, μέσα στὸν ὁποῖο ζοῦμε, διαθέτει δύναμη ἀλλὰ καὶ παγίδες, ἀπὸ τὶς ὁποῖες κινδυνεύουμε καθημερινά. Μόνο ἡ βαθιὰ πεποίθηση τῆς νίκης τῆς Ἐκκλησίας ἀπέναντι στὶς δυνάμεις τοῦ σκότους εἶναι σὲ θέση νὰ νικήσει τὶς ἀμφιβολίες καὶ τοὺς φόβους μας. Ἡ διαρκὴς μετάνοια ἀποτελεῖ τὸ μεγάλο ὅπλο στὸν ἀγῶνα μας. Ἡ διαρκὴς ἀναζήτηση ποὺ ἀγαπημένου ἐσταυρωμένου καὶ ἀναστημένου Χριστοῦ ἀποτελεῖ τὴν πηγὴ τῆς δυνάμεώς μας. Ἄς ἀποτελέσει ἡ φετινὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ περίοδο ἀπαλλαγῆς ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῶν παθῶν μας καὶ ἀποκάλυψη τῆς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι χαραγμένη βαθιὰ στὴν ψυχή μας. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
