Πορφύριος 21 Νοεμβρίου 1833 – 19 Αυγούστου 1838
Ιερόθεος (Αριστάρχου) 20 Δεκεμβρίου 1841 – 7 Μαρτίου 1847
Ο Ιερόθεος (κατά κόσμον Αριστάρχης ή Αριστάρχου[1]) ήταν Έλληνας επίσκοπος τον 19ο αιώνα.
Καταγόταν από τη Ζαγορά Πηλίου. Διετέλεσε επίσκοπος Βονδίτσης, υπαγόμενος στον Μητροπολίτη Ιωαννίνων, μέχρι πριν τον Μάιο του 1817. Το Φεβρουάριο του 1820, επί Πατριαρχίας Γρηγορίου του Ε΄ (ο οποίος τον χαρακτηρίζει «πρᾶον, σώφρονα, ἱεροπρεπή, κόσμιον καί τῆς καθ’ ἡμᾶς ἱερᾶς παιδείας καί τῆς θύραθεν ἀποχρώντως μεμυημένο) εξελέγη Μητροπολίτης Παροναξίας.
Το 1841 εξελέγη επίσκοπος Ακαρνανίας, ενώ μετά την ενσωμάτωση της επισκοπής Καλλιδρόμης μετονομάστηκε σε Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Στις 7 Μαρτίου 1847 κρίθηκε από την Ιερά Σύνοδο της (ακόμη μη αναγνωρισμένης από το Οικουμενικό Πατριαρχείο) Εκκλησίας της Ελλάδος παραβάτης ορισμένων κανόνων και καθαιρέθηκε από το αρχιερατικό του αξίωμα. Πραγματικός λόγος της καθαίρεσής του αναφέρεται πάντως η σύγκρουσή του με τον τότε πρωθυπουργό Ιωάννη Κωλέττη. Μετά την καθαίρεσή του εγκαταστάθηκε στη Ζάκυνθο και στις αρχές του 1851, αφού αναγνωρίστηκε κανονικώς το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ελλάδος, επέστρεψε στην Αθήνα. Εκεί απεβίωσε την 1η Ιουλίου 1851. Την ίδια ημέρα συνήλθε εκτάκτως η Ιερά Σύνοδος, ήρε την καθαίρεσή του και τον αποκατέστησε στον βαθμό του, για να ταφεί ως Αρχιερέας. Σύμφωνα όμως με ρητή επιθυμία του κηδεύτηκε ως απλός μοναχός[4].
Θεόφιλος (Βλαχοπαπαδόπουλος) 13 Σεπτεμβρίου 1852 – 8 Αυγούστου 1862
Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1780. Πατέρας του ήταν ο Αντώνης Βλαχοπαπαδόπουλος και είχε άλλα τρία αδέρφια εκ των οποίων τα περισσότερα διέπρεψαν στην πατραϊκή κοινωνία. Σε νεαρή ηλικία ο Παλαιών Πατρών Γερμανός Γ΄ τον πήρε ως προστατευόμενό του. Φοίτησε στην Πατριαρχική Σχολή (Μεγάλη του Γένους Σχολή) της Κωνσταντινούπολης και αποφοίτησε από εκεί το 1819, οπότε και χειροτονήθηκε διάκονος παίρνοντας το όνομα Θεόφιλος Στη συνέχεια έγινε διάκονος του Παλαιών Πατρών Γερμανού Γ΄. Ήταν παρών στη συνάντηση της Βοστίτσας και στη συνέχεια αναχώρησε μαζί με τον Γερμανό Γ΄ για την Ιταλία.
Σύμφωνα με τα αρχεία της Μονής Αγίας Λαύρας, ο τότε διάκονος Θεόφιλος ήταν μεταξύ των μαρτύρων που έχουν καταγραφεί και πιστοποίησαν τη χρησιμοποίηση του λαβάρου της Μονής ως σημαίας των εξεγερμένων Ελλήνων της περιοχής, τόσο στην ίδια την εξεγέρση της 21ης Μαρτίου 1821, όσο και στην ορκωμοσία των αγωνιστών. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης έπαθε τύφο, αλλά σώθηκε, ενώ από την επιστροφή του στην Πάτρα ως το 1828 διετέλεσε επίτροπος του χηρεύοντος μητροπολιτικού θρόνου της Πάτρας. Το 1832 διορίστηκε τοποτηρητής και παράλληλα πρωτοσύγκελλος Πατρών, θέση στην οποία έμεινε μέχρι το 1851. Στη συνέχεια, μετά την ψήφιση του Καταστατικού Νόμου της Εκκλησίας της Ελλάδος εξελέγη μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας και χειροτονήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1852
Γεράσιμος (Καλοκαιρινός) 5 Ιουνίου 1866 – 27 Νοεμβρίου 1887
Ο κατά κόσμον Αντώνιος Καλοκαιρινός γεννήθηκε στα Κύθηρα περί το 1809. Ο πατέρας του, Δημήτριος, απέκτησε από δύο γάμους συνολικά 16 γιους και δύο κόρες. Το 1830 εγκαταστάθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου ο αδελφός του, Ανδρέας, είχε εμπορική δραστηριότητα και είχε αποκτήσει μεγάλη περιουσία και εξέχουσα κοινωνική θέση
Στην Κρήτη έγινε ιερομόναχος και τον Ιανουάριο του 1833 χειροτονήθηκε με τη φροντίδα του αδελφού του διάκονος από το Μητροπολίτη Κρήτης Μελέτιο, παίρνοντας το όνομα Γεράσιμος. ον Σεπτέμβριο του 1852 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον Αρχιεπίσκοπο Πατρών και Ηλείας Μισαήλ, ο οποίος και τον διόρισε Πρωτοσύγκελο της Αρχιεπισκοπής Πατρών και Ηλείας. Το 1862 ο Μισαήλ εξελέγη Μητροπολίτης Αθηνών και εκεί τον ακολούθησε και ο Γεράσιμος.
Στις 5 Ιουνίου 1866 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Απεβίωσε στο Μεσολόγγι στις 27 Νοεμβρίου 1887 σε ηλικία 78 ετών
Παρθένιος (Ακύλας) 9 Δεκεμβρίου 1892 – 29 Οκτωβρίου 1914
Το 1899 προσαρτήθηκε στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και η Ναυπακτία, η οποία αποσπάστηκε και πάλι το 1909
Ο Παρθένιος Ακύλας γεννήθηκε στο Μεγαλοχώρι της Θήρας το 1836 (ή τον Ιανουάριο του 1834). Σπούδασε τη Θεολογία στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή και στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Διάκονος χειροτονήθηκε την 1 Ιανουαρίου 1857 από τον θείο του Επίσκοπο Νάξου Παρθένιο. Υπηρέτησε ως Διάκονος του Αρχιεπισκόπου Σύρου Αλεξάνδρου. Διετέλεσε Διευθυντής των Ιερατικών Σχολών Σύρου, Τριπόλεως (1870-1875) και Κερκύρας (1875-1887. Στις 11 Ιουλίου 1871 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον Αρχιεπίσκοπο Μαντινείας Θεόκλητο. Επίσης υπηρέτησε ως Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Χοζοβιωτίσσης στην Αμοργό (1888-1892). Στις 9 Δεκεμβρίου 1892 χειροτονήθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών Αρχιεπίσκοπος Ακαρνανίας και Αιτωλίας. Με τον Ν. ΒΧΔ της 08-07-1899 προσαρτήθηκε στην υποβιβασθείσα σε Επισκοπή Αιτωλίας και Ακαρνανίας η Επαρχία Ναυπακτίας. Τότε ο τίτλος του Αρχιεπισκόπου Παρθενίου μεταβλήθηκε σε “Ακαρνανίας και Ναυπακτίας”. Ωστόσο με τον Ν. ΓΥΛΔ της 16-11-1909 η Επαρχία Ναυπακτίας ενώθηκε και πάλι με την Ευρυτανίας και αποτέλεσε ξεχωριστή Επισκοπή. Έκτοτε ο Παρθένιος έφερε και πάλι τον τίτλο “Ακαρνανίας και Αιτωλίας”. Εκοιμήθη στην Αθήνα στις 29 Οκτωβρίου 1914.
Κωνσταντίνος (Κωνσταντινίδης) 21 Δεκεμβρίου 1922 – 23 Ιανουαρίου 1934
Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στη Βάρνα της Βουλγαρίας το 1882. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης το 1907. Υπηρέτησε ως Αρχιδιάκονος στη Μητρόπολη Κασσανδρείας και ως Γραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στις 21 Δεκεμβρίου 1922 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Ναυπακτίας και Ευρυτανίας Αμβρόσιος, συμπαραστατούμενος από τον Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών Πολύκαρπο και τον Επίσκοπο Ταλαντίου Ιερόθεο. Εκοιμήθη στην Αθήνα στις 23 Ιανουαρίου 1934.
Ιερόθεος (Παρασκευόπουλος) 23 Μαΐου 1934 – 12 Μαΐου 1961
Ο Ιερόθεος Παρασκευόπουλος γεννήθηκε στο Καστέλι Καλαβρύτων το 1877. Εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1905. Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας στις Μητροπόλεις Ηλείας, Αργολίδος, Λευκάδος, Μεσσηνίας και Μαντινείας. Στις 24 Ιουλίου 1914 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Παροναξίας. Στις 23 Μαΐου 1934 εξελέγη Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Εκοιμήθη στο Χαλάνδρι Αττικής στις 12 Μαΐου 1961.
Θεόκλητος (Αβραντινής) 21 Νοεμβρίου 1965 – 6 Απριλίου 2005
Τα εγκύκλια γράμματα τα έμαθε στο χωριό του και πολύ μικρός, δεκαπέντε χρονών, πήγε στην Ιστορική Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας. Στη Μονή της Αγίας Λαύρας, ο Λουκάς, ήταν υπό την επίβλεψη των Πατέρων της Μονής και γαλουχήθηκε στην Πίστη και την Αρετή μαθαίνοντας τα Ιερά Γράμματα της Εκκλησίας.
Από τον Γέροντά του αείμνηστο Γαβριήλ Βλάχο εκάρη Μοναχός και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Γυμνάσιο των Καλαβρύτων.Το 1943 χειροτονήθηκε διάκονος από τον Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Θεόκλητο, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδας, 1957 – 1962, όπου έλαβε και το όνομα, Θεόκλητος.
Μέχρι το έτος 1949 υπηρέτησε στην Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας. Τον Ιούνιο του 1946 προχειρίσθηκε Πρεσβύτερος και του απονεμήθηκε το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτη και Πνευματικού, από τον Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αγαθόνικο και τον διόρισε Ηγούμενο στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βλασίας.
Το έτος 1949 έδωσε εξετάσεις στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία πήρε πτυχίο το έτος 1954. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του υπηρέτησε ως εφημέριος στον Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου «Καπνικαρέας». Το 1955 γίνεται Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών από τον Μητροπολίτη Θεόκλητο και όταν ο Μητροπολίτης γέροντάς του έγινε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών τον ακολουθεί ως Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και λίγο αργότερα λαμβάνει τον τίτλο του Μέγα Πρωτοσύγκελλου της Αρχιεπισκοπής των Αθηνών.
Στις 21 Νοεμβρίου 1965, εκλέχτηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Το έργο του πολυποίκιλο και όσοι τον γνώρισαν προσωπικά, μόνο καλά λόγια έχουν να πουν. Βοήθησε και χτίστηκαν πάρα πολύ Ιεροί Ναοί σε όλο το Νομό, ίδρυσε φιλόπτωχα ταμεία, οικοτροφεία, γηροκομείο και ορφανοτροφείο, ενώ ποτέ δεν έχασε την επαφή με τους πιστούς της Μητροπόλεώς του. Αφοσιώθηκε στο έργο του ως καλός Ποιμένας με ένα και μοναδικό σκοπό, την Θρησκευτική, Ηθική και Εθνική ανασυγκρότηση όλης της Μητροπόλεώς του.
Ευλαβής, Ορθόδοξος αγωνιστής Κληρικός, με πίστη που ακτινοβολούσε, άριστος και φλογερός κήρυκας του Θείου Λόγου. Αγαπήθηκε από όλους τους πιστούς για το ήθος του, την προσφορά του και το μεγάλο έργο στην περιοχή της Μητροπόλεως του και όχι μόνο.
Πέρα από τα ποιμαντικά του καθήκοντα, τα οποία περιελάμβαναν περιοδείες μέχρι των πλέον απομεμακρυσμένων χωριών της μεγάλης αυτής Μητροπόλεως, τον εγκαινιασμό πολλών Ιερών Ναών, επισκέψεων σε όλα τα Σχολεία του Νομού, την άμεση επικοινωνία με όλους τους κατοίκους της περιφέρειας και τους Κληρικούς, προχώρησε στην κατασκευή σημαντικών έργων και δίκαια τον αποκαλούσαμε, «Ο Δεσπότης των πολλών και μεγάλων Έργων». Κατά τους χρόνους της Κατοχής τιμήθηκε με το παράσημο ανδρείας. Εκοιμηθη τη 12η Φεβρουαρίου 2007 και ετάφη στην Ιερά Μονη Παναγίας Ελεούσης
Κοσμάς (Παπαχρήστος) 5 Οκτωβρίου 2005 – 3 Ιανουαρίου 2022
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. ΚΟΣΜΑΣ, κατά κόσμο Κωνσταντίνος Παπαχρήστος, γεννήθηκε στην Σκουτεσιάδα του Δήμου Αγρινίου το έτος 1945 από ιερατική απλή και φτωχική οικογένεια.
Ο πατέρας του π. Ευστράτιος και η Πρεσβυτέρα μητέρα του Θεοδοσία μεγάλωσαν και σπούδασαν τα παιδιά τους με πολλές θυσίες και στερήσεις την εποχή εκείνη με αγάπη και σεβασμό προς την Εκκλησία. Τους φύτεψαν ευσέβεια, αγάπη, σεβασμό προς τον συνάνθρωπο.
Η ανταπόκριση των παιδιών της πολύτεκνης αυτής οικογένειας ήταν θετική και ακολούθησαν τον αείμνηστο πατέρα τους προσφέροντας μεγάλη πνευματική ωφέλεια τόσο στην τοπική Εκκλησία όσο και στην κοινωνία.
Ο Κωνσταντίνος από μικρός γαλουχήθηκε με γνήσια πίστη και αγάπη προς τον Τριαδικό Θεό μας αλλά και προς την Πατρίδα μας την Ελλάδα, αγαθά που κληρονόμησε από τους γονείς του και από τους Δασκάλους του στο Χωριό Μεγάλη Χώρα, εκεί που ήταν εφημέριος ο πατέρας του.
Παρακολουθούσε, παράλληλα με τα μαθήματα του σχολείου του, ανελλιπώς τα μαθήματα του κατηχητικού Σχολείου και το καλοκαίρι πήγαινε στις παιδικές Χριστιανικές κατασκηνώσεις.
Μετά από τις Γυμνασιακές του σπουδές που ολοκλήρωσε στο εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Αγρινίου στα Παπαστράτεια Εκπαιδευτήρια, σπουδάζει Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Με την ολοκλήρωση των σπουδών του συνεχίζει Ανώτατες σπουδές στη Θεολογική Σχολή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Τελειώνοντας τις σπουδές του υπηρετησε την στρατιωτική του θητεία στον Ελληνικό Στρατό.
Εισήλθε στην ιεροσύνη μετά από πολλή σκέψη, δοκιμασία και προσευχή, περισσότερο από αγάπη για τον Θεό,την Εκκλησία .
Το 1974 χειροτονήθηκε Διάκονος, όπου έλαβε το όνομα Κοσμάς και στη συνέχεια Πρεσβύτερος από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κυρό Θεόκλητο.
Αργότερα έλαβε το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη και αναλαμβάνει το μεγάλο και δύσκολο έργο του Ιεροκήρυκα σε όλο το Νομό Αιτωλοακαρνανίας. Επί τριάντα χρόνια υπηρέτησε στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας ως Ιεροκήρυκας. Κήρυττε το λόγο του Θεού σε όλους του Ιερούς Ναούς της Μητροπόλεως, βοηθώντας το έργο της Μητρόπολης.Στις 5 Οκτωβρίου 2005 εξελέγη από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας και η χειροτονία του έγινε στις 8 Οκτωβρίου στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών, από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χριστόδουλο
Υλοποιώντας τις πρωτοπόρες αποφάσεις του ιδρυσε το βιβλιοπωλείο στην πόλη του Μεσολογγίου , στις πόλεις του Μεσολογγίου και του Αγρινίου ιδρυσε Σχολές Αγιογραφίας.Μια πολύ σημαντική κοινωνική δράση ξεκίνησε στο Αγρίνιο η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας σε συνεργασία με το Δήμο Αγρινίου ιδρύοντας το Κοινωνικό Παντοπωλείο.
Παράλληλα ιδρυσε Σχολή Βυζαντινής Αγιογραφίας στις δυο μεγάλες πόλεις της Μητροπόλεως και ενισχυσε την λειτουργία των Σχολών Βυζαντινής Μουσικής στο Μεσολόγγι και στο Αγρίνιο με παραρτήματα στις κωμοπόλεις της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
Ιδρυσε το βιβλιοπωλείο «ΦΑΡΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ» και περιοδευσε ως Μητροπολίτης όλες τις πόλεις, τις κωμοπόλεις και τα ακριτικά χωριά της Ιεράς Μητροπόλεως. Εκοιμήθη στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός τη 3η Ιανουαρίου 2023 και ετάφη στην Ιερά Μονή Μυρτιάς
