Ἀνδρῶαι:

1) Παναγίας Ἐλεούσης Κλεισούρας Μεσολογγίου, Τηλ. 26320-22.386, Διοικεῖται ὑπό Ἐπιτροπῆς.

2) Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου Μυρτιᾶς Θέρμου, Ἡγούμενος· Ἀρχιμ. Ἰωσήφ Ζωγράφος (μον. 3), Τηλ. 26440-51.497.

3) Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Ρόμβου Ἀκαρνανίας, Διοικεῖται ὑπό Ἐπιτροπῆς, Τηλ. 26430-22.814.

4) Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Βλοχοῦ Παραβόλας, Ἡγούμενος· Ἀρχιμ. Ἱερόθεος Σκιαδᾶς, Τηλ. 26410-25.199.

5) Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Βαρετάδας, Ἡγούμενος· Ἀρχιμ. Ἀμβρόσιος Σιῶρος, Τηλ. 6986.633.224.

6) Ἁγίας Παρασκευῆς Σαρδινίων Ἀμφιλοχίας, Ἀρχιμ. Ζαχαρίας Σπυρόπουλος, Τηλ. 6981.094.844.

7) Παναγίας Λεσινιωτίσσης, Ἡγούμενος· Ἀρχιμ. Ἀμβρόσιος Καλλιάφας, Τηλ. 6985.574.857.

8) Ἁγίας Παρασκευῆς Μάνδρας Θέρμου, Διοικεῖται ὑπό Ἐπιτροπῆς.

Γυναικεῖαι:

1) Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Κατερινοῦς Γαβαλοῦς, Ἡγουμένη· Μαριάμ Σκαβάρα (μον. 2), Τηλ. 26350-41.244,

2) Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Λιγοβιτσίου Φυτειῶν, Ἡγουμένη· Μακρῖνα Μαρκοπούλου (μον. 7), Τηλ. 26460-93.300.

3) Ἁγίου Συμεών Μεσολογγίου, Ἡγουμένη· Θεοκλήτη Μίχα, Τηλ. 26310-22.515.

4) Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Παντοκράτορος Ἀγγελοκάστρου, Ἡγουμένη· Ἄννα Καλούτση, (μον. 2), Τηλ. 26410-93.220.

5) Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, Ἡγουμένη· Χαριτίνη Βακουφτσῆ (μον. 5), Τηλ. 26440-24.050.

6) Ἁγίου Δημητρίου Παλαίρου, Ἡγουμένη· Μητροφανία Κωνσταντίνου, Τηλ. 26430-41.427.

7) Καταθέσεως Τιμίας Ζώνης Ὑπεραγίας Θεοτόκου Λυκουρίσσης Σκουτερᾶς Ἀγρινίου, Ἡγουμένη· Θεοδώρα Μακρῆ, Τηλ. 26410-42.410.

8) Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Παραβόλας, Ἡγουμένη· Παρασκευῆ Μπαρμπάκη (μον. 3), Τηλ. 26410-62.692.

9) Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Ρέθα Ἀμφιλοχίας, Ἡγουμένη· Φιλοθέη Ἀλεξανδρῆ (μον. 2), Τηλ. 6944.211.509.

10) Ἁγίου Δημητρίου Δρυμοῦ Βονίτσης, Ἡγουμένη· Μαριάμ Διαμάντη (μον. 1), Τηλ. 26430-91.230.

11) Ἁγίου Γεωργίου Ἑλληνικῶν Μεσολογγίου, Ἡγουμένη Ἀνθοῦσα μοναχή, Τηλ. 26310-25.923.

12) Τιμίου Προδρόμου Ἀναλήψεως (Δερβεκίστης) Θέρμου, Ἡγουμένη· Μαγδαληνή Καραβίδα, Τηλ. 26440.31.200.

13) Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Κατούνης Ξηρομέρου , Ηγουμένη Μαρία μοναχή Τηλ: 6983905944

Ἡσυχαστήριον:

Ἱερόν Ἡσυχαστήριον Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Τσουκαλάδων Παραβόλας. Ὑπεύθυνος· Πρωτοπρ. Ἀθανάσιος Πίττας, (μον. 2). Τηλ. 26410-62.052.

 

Ἱερά Μονή  Προδρόμου  Ἀναλήψεως 

Σε ένα τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, είναι χτισμένο το ιστορικό Μοναστήρι του Αη Γιάννη Προδρόμου της Δερβέκιστας.Το Μοναστήρι που ανέδειξε 4 Αγίους, το αγαπημένο προσκύνημα του συντοπίτη μας Μεγάλου Δασκάλου, Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, στο οποίο φιλοξενήθηκαν φημισμένοι κλεφταρματολοί, αλλά και οπλαρχηγοί και αγωνιστές της ένδοξης φρουράς του Μεσολογγιού, εδώ ερχόταν για προσκύνημα και να αντλήσει δύναμη ο αρχιστράτηγος Γεώργιος Καραϊσκάκης.

Κατά την παράδοση, αλλά και «με βάση σιγίλλιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς τη Μονή Μυρτιάς», όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία» ο καθηγητής Αθανάσιος Παλιούρας, η μονή ιδρύθηκε το 12ο αιώνα.

Την 1η Σεπτ. 1507 έχουμε την επίσκεψη του Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτης Ευθυμίου «εν τη σεβασμία Μονή Τιμίου και ενδόξου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου εν τη Τερβεκήστη», όταν καθηγούμενος ήταν ο ιερομόναχος Ιωακείμ.
Πρωτοκτήτορας ήταν ο ιερομόναχος Ιωσήφ ο Μεγαλοδενδρίτης, συντοπίτης του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Τη δεκαετία του 1510 ήρθε στη Μονή, από τη Μονή Ιβήρων ο αγιορίτης μοναχός Ιάκωβος μαζί με τους δύο μαθητές του, τον διάκονο Ιάκωβο και τον μοναχό Διονύσιο και έζησε ως ασκητής σε μια μικρή σπηλιά στο φαράγγι του Φείδαρη (Εύηνου) ποταμού.
Το 1520 ηγούμενος της μονής ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα της Ορθοδοξίας, ο Άγιος Θεωνάς, μαθητής του Αγ. Ιακώβου, ο κατόπιν Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.
Τον Απρίλιο του 1825 έφθασε στη Δερβέκιστα, ο αρχιστράτηγος Γεώργιος Καραϊσκάκης, και οργάνωσε το στρατόπεδο της Δερβέκιστας, για να βοηθήσει τους πολιοκημένους Μεσολογγίτες.

Στο Μοναστήρι της Δερβέκιστας έφθασαν τα ξημερώματα της 12 Απριλίου 1826 οι περισσότεροι από τους επιζήσαντες ηρωικούς εξοδίτες, όπως περιγράφει ο Κασομούλης και Σπυρομήλιος και εδώ έχουν γραφεί σημαντικά ντοκουμέντα από τους οπλαρχηγούς της Φρουράς του Μεσολογγιού. Πολύτιμες ήταν οι υπηρεσίες που προσέφερε η Μονή στο υπόδουλο Έθνος μας.Η μονή υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα μοναστήρια της δυτικής Ελλάδας και σπουδαίο πνευματικό κέντρο, διέθετε δε πλούσια βιβλιοθήκη με σπάνιες εκδόσεις.

Το μοναστήρι χαρακτηρίσθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το ΥΠ.ΠΟ με ζώνη προστασίας 200 μ. και αποτελείται από το Καθολικό, τις δύο πτέρυγες κελιών και την ιστορική θολωτή κρήνη.Το σημερινό Καθολικό είναι μεταβυζαντινό μνημείο, χτισμένο στα θεμέλια προγενέστερου ναού.Το Καθολικό είναι τρίκλιτος ναός, εγγεγραμμένος σταυροειδής, με τρουλλοκαμάρα.

Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου Κατερινούς

Το ιστορικό Μοναστήρι της Παναγίας Κατερινούς βρίσκεται σε μία πυκνόφυτη παρυφή της οροσειράς του Αρακύνθου της αρχαιοτάτης Αιτωλίας. Ζωντανεύει με την παρουσία του την ιστορική του παράδοση και προσφέρει στους προσκυνητές στιγμές ηρεμίας και ψυχικής ανάτασης. Βρίσκεται νότια της λίμνης Τριχωνίδος, τρία χιλιόμετρα από την Γαβαλού Μακρυνείας, υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και ανήκει στο Δήμο Αγρινίου. Η προσωνυμία Κατερινού πιθανότατα δηλώνει τοπωνύμιο.

Κέντρο του Ιερού προσκυνήματος είναι η Εφέστιος Εικόνα της Ένθρονης Θεοτόκου, η Παντάνασσα ή Κατερινιώτισσα, η οποία είναι θαυματουργή και χρονολογείται το 1865 υπό Ιωάννου Ζωγράφου. Πάμπολλα είναι τα θαύματα και τα ευχαριστήρια τάματα των ευλαβών προσκυνητών που καταφεύγουν με πίστη στην Ευσπλαχνία της Παναγίας και Της αποθέτουν το πρόβλημά τους.

Το μοναστηριακό κτίριο, όπως σώζεται σήμερα ανάγεται στο έτος 1770 και ο μεταβυζαντινός Ναὸς του 1769 ήταν χτισμένος πάνω σε παλαιότερο ναό, που είχε καταστραφεί το 1725. Επομένως η πρώτη αρχειακὴ μαρτυρία είναι το έτος 1725. Ωστόσο η Μονὴ Κατερινούς, ήδη απὸ τον 17ο αιώνα, φαίνεται ότι είναι ενεργὸ μοναστήρι, συμμετείχε στα βιώματα των κατοίκων της περιοχής και είχε πλούσια βιβλιοθήκη.
Η Μονή Κατερινούς είναι συνυφασμένη με την τοπικὴ ιστορία της ευρύτερης περιοχής της Μακρυνείας και υπήρξε πνευματικὴ εστία, εθνική, μορφωτική, κοινωνική. Στους δύσκολους καιρούς πρόσφερε άσυλο στους κυνηγημένους από τους Τούρκους Ζυγιώτες, βοήθησε τον αγώνα τους και παρείχε προστασία στους επαναστατημένους Ρουμελιώτες. Η συνεργασία Μοναχών και Κλεφτών του Ζυγού στη Μονή Κατερινούς αποδεικνύεται και με το γεγονός της ορκωμοσίας του Δ. Μακρή. Γύρω στο 1818 ἢ 1819 ο Μακρής δέχθηκε μετά χαράς το μήνυμα του Ηγουμένου Δανιήλ, ο οποίος πρωτοστάτησε καλώντας τον Φιλικό Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο στην Μονή Κατερινούς, για να μυήσει στη Φιλικὴ Εταιρεία τον Καπετάνιο του Ζυγού, μαζί με τα πρωτοπαλίκαρά του. Στο καθολικό της Μονής έδωσαν όλοι τον όρκο των Φιλικών με στόχο την πολυπόθητη Απελευθέρωση της Πατρίδος. Στις 20 Μαΐου 1821 ο Δ. Μακρής ύψωσε τη σημαία της Επαναστάσεως στο Μεσολόγγι και μετά στο Αιτωλικό και στο Αγρίνιο.

Έκτοτε η Μονή Κατερινούς συνεχίζει αδιαλείπτως την ιστορική της πορεία. Από το 1951 με βασιλικό διάταγμα μετατρέπεται σε γυναικείο μοναστήρι. Εορτάζει στο Γενέσιο της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου και κάθε χρόνο γίνεται μεγάλη εκκλησιαστικὴ πανήγυρη στην περιοχή της Μακρυνείας.

 

Ἱ. Μονή  Λιγοβιτσίου Κοίμηση  τῆς  Θεοτόκου

Η ιστορική Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Λιγοβιτσιάνας κτίστηκε το έτος 1688 από δύο αδελφούς, Λιγό και Βενετσιάνα, σλαβικής καταγωγής. Τα στοιχεία αυτά δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένα, αλλά στηρίζονται σε προφορικές παραδόσεις.
Είναι κτισμένο επάνω σε έναν λόφο, σε υψόμετρο 450 μέτρων από το επίπεδο της θάλασσας. Δεσπόζει του κάμπου του Αχελώου και έχει ορατότητα μέχρι Πάτρα – Θέρμο – Αμφιλοχία – Αστακό. Η λίμνη Οζερός γλύφει τους πρόποδες του βουνού και ο Αχελώος καθώς και το περίφημο βελανιδοδάσος δίνουν ιδιαίτερη ομορφιά στο τοπίο.

Το μοναστήρι συνδέει τα ορεινά χωριά του Ξηρομέρου και του Βάλτου με τα καμποχώρια του Αγρινίου και του Μεσολογγίου. Η μονή έχει αρχαιολογική, ιστορική και χριστιανική αναφορά και σημασία. Το όνομα Λιγοβίτσι το πήρε από τον γιό του βασιλιά της Μεσσήνης Λιγκέα, που ήλθε στην περιοχή, π.χ. και έχτισε στην κορυφή του λόφου, 500 περίπου μέτρα υψόμετρο, την ακρόπολη των Δηρειέων, για να καταφεύγουν εκεί, σε καιρό πολέμου, τα γυναικόπαιδα από τους γύρω οικισμούς.

Η ακρόπολη περιβάλλεται από ημικυκλώπεια τείχη. Ευρέθησαν επάνω υπολείμματα υδραγωγείου, πολεμίστρες και διάφορα οικοδομήματα.Στην επανάσταση έπαιξε σπουδαίο ρόλο. Εφιλοξένησε τους οπλαρχηγούς του Βάλτου και του Ξηρομέρου, καθώς και τον Καραϊσκάκη. Είχε κρυφό σχολειό και 40 μοναχούς που πληροφορούσαν την διακονία τους στον λαό του Ξηρομέρου και της ευρύτερης περιοχής, μεταδίδοντας την ορθόδοξη πίστη και την Ελληνική παράδοση. Για αυτή την δράση της μονής, οι Τούρκοι το 1821, μετά την ήττα μας στο Πέτα, ήλθαν στον Μαχαλά (σημερινές Φυτείες) και έκαψαν το μοναστήρι. Όταν ελευθερώθηκε η Πατρίδα μας, το 1826, ξαναχτίστηκε η μονή και έζησε μέχρι το 1834, όπου ήλθαν οι Βαυαροί και το έκλεισαν μαζί με άλλα μοναστήρια. Το μοναστήρι πλέον έσβησε, ερημώθηκε, ερειπώθηκε, χάθηκε και έμειναν μόνο τα καμένα κτίρια, που διηγούνται την ένδοξη ιστορία του. Υπάρχει όμως μία ανατολή μετά από κάποια δύση.

Το 1983 ένα πράσινο φως έλαμψε στο μοναστήρι. Ένα φως ελπιδοφόρο εφώτισε το σκοτάδι.  Η Παναγία μας, που στην Κοίμησή της τιμάται το μοναστήρι, εμεγαλούργησε και θαυματούργησε. Η φοβερή της προστασία και η μητρική της αγάπη ανέδειξαν το μοναστήρι σε φάρο και πόλο έλξεως. Πλήθος ψυχών βρήκαν πλέον ένα καταφύγιο. Εκατοντάδες και χιλιάδες ψυχές καταφεύγουν στην μνήμη της, στις 15 Αυγούστου, για να την τιμήσουν και να την δοξάσουν. Όπως επίσης και στην μνήμη των δύο παρεκκλησίων, Αγίας Μακρίνας 19 Ιουλίου και Ιωάννου Χρυσοστόμου 13 Νοεμβρίου και 27 Ιανουαρίου.

Η προσέλευση στη μονή είναι εύκολη, διότι ασφαλτοστρωμένος δρόμος τόσο από τη Σκουρτού όσο και από τις Φυτείες οδηγεί τους προσκυνητές στο φιλόξενο σπίτι της Παναγίας, για να τους αναπαύσει και θαυματουργικά να θεραπεύσει τους πόνους τους.
Η μονή σήμερα βρίσκεται υπό την σοφή και στοργική καθοδήγηση του σεπτού ποιμενάρχη μας, κ.κ. Δαμασκηνού. Εσωτερική διαποίμανση και επίβλεψη διαφόρων διακονημάτων, όπως αγιογραφίας, ιερορραφίας και λοιπών διακονημάτων, ασκεί η καθηγουμένη Μακρίνα, κατά κόσμον Ιουλία Μαρκοπούλου.

ΤΗΛ.ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ : 2646093300

Ἱ. Μονὴ  Παντοκράτορος  Ἀγγελοκάστρου

Ἀπέναντι ἀπό τό βυζαντινό φρούριο, στό λοφίσκο πού ὑψώνεται ἀνατολικά τοῦ Ἀγγελοκάστρου βρίσκεται τό ἱστορικό μοναστῆρι τοῦ Παντοκράτορα, ἀφιερωμένο στή Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος. Τό μοναστῆρι εἶναι ὀνομαστό γιά τά κειμήλια πού διαθέτει: λειψανοθῆκες καί σταυρούς εὐλογίας.

Τό καθολικό, δήλ. ὁ κεντρικός ναός τοῦ μοναστηριοῦ στό κέντρο τῆς αὐλῆς, ἀνήκει στό σύνθετο τύπο πού σχηματίζει τρίκλιτη βασιλική στήν κάτοψη καί εἶναι σταυροειδής μέ τροῦλο στήν ἄνοψη. Τοξοστοιχία χωρίζει τά κλίτη μεταξύ τους. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ μεγάλη ἁψῖδα τοῦ ἱεροῦ, τῆς ὁποίας ὁ ἡμικυκλικός κύλινδρος ἐξωτερικά μετατρέπεται σέ ἑφτάπλευρο.

Τό 1746 τό καθολικό «ἀνακαινίστηκε ἐκ βάθρων ἀπό φιλόθεους Αἰτωλούς», ὅπως σημειώνεται στήν ἐντυπωσιακή κεφαλαιογράμματη κτητορική ἐπιγραφή μέ πλίνθους, ἡ ὁποία ἁπλώνεται ἐξωτερικά σέ ὅλο τό πλάτος τῆς ἀνατολικῆς πλευρᾶς. Μέ τά κελλιά καί τό τεῖχος γύρω – γύρω ἀπό τό Ναό δημιουργεῖ τήν αἴσθηση φρουρίου.

Ἱ. Μονή  Καταθέσεως  Τιμίας Ζώνης Θεοτόκου  Λυκουρίσσης   

 

Η Παλαίφατος Ιερά Μονή Καταθέσεως Τιμίας Ζώνης, αλλιώς της Παναγίας με την ασυνήθιστη επωνυμία Λυκουρισιωτίσσης ή Λυκούρες(σ)ας, ευρίσκεται κοντά στο Χωριό Σκουτερά Αγρινίου, σε κατάφυτο ημιορεινή ζώνη, με ρεματιές του ποταμού Ερμίτσα απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς.
Στο χώρο όπου αναπτύσσεται το νυν Καθολικό ήταν ο Κοιμητηριακός Ιερός Ναός. Είναι τρίκλιτος Βασιλική άνευ τρούλου, πετρόκτιστος και η τελευταία αναστήλωσή του έγινε το 1894.
Το Καθολικό, τα κελιά και οι βοηθητικοί χώροι της πάλαι Ιεράς Μονής ευρίσκονταν βορειότερα όπου υπάρχουν τα ερείπια καθώς και το ξεροπήγαδο της Ιεράς Μονής.
Εκεί ευρέθησαν και τα Άγια Λείψανα, τα οποία φυλάσσονται στην Ιερά Μονή καθώς και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα.
Διάσπαρτα σε ευρύτατη έκταση υπήρχαν τα εξαρτήματα της Ιεράς Μονής, όπως οι νεροτριβές, τα τυροκομεία, καθώς οι μύλοι και οι στάλοι τα οποία και μόνο διασώζονται, καθώς το μοναστήρι ήτο πολύ εύρωστο οικονομικά με μεγάλη πνευματική και ιστορική ζωή.
Η Παναγιοσκέπαστη Ιερά Μονή της Παναγίας Λυκουρισιωτίσσης ήτο πολύ γνωστή στον Ελλαδικό χώρο, με αναφορές και σε βυζαντινούς κώδικες του Αγίου Όρους.
Η εφέστιος θαυματουργός εικόνα της, διασώθηκε με θαυμαστό τρόπο από μεγάλη πυρκαγιά που είχε εκδηλωθεί γύρω στα 1800 και διαφυλάσσει και τώρα το Μοναστήρι από φοβερές πυρκαγιές που διαρκώς το απειλούν.
Στον τόπο αυτό υπήρχαν και αρχαϊκά ευρήματα τα οποία αναφέρονται σε βιβλίο, και τα οποία καταστράφηκαν μετά το 2006-2007 καθαρά από ανθρώπινη επέμβαση.
Ένας τόπος που η ιστορία του ξεκινά στους Αρχαϊκούς χρόνους και φτάνει ως σήμερα.
Η πρόσβαση στην Ιερά Μονή γίνεται από το χωριό Σκουτερά.
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2641042410

Ἱ. Μονή Γενέσιον τῆς Θεοτόκου Ρέθα Βάλτου

Η Ιερά Μονή Αρέθα ή “Τα Ρέθα”, όπως αποκαλούν οι ντόπιοι, βρίσκεται σε χαμηλό λοφίσκο του όρους Μακρυνόρος και ανήκει στην επαρχία Βάλτου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, απέχει δε 5 km από το χωριό Αγία Τριάδα και 31 km βόρεια της Αμφιλοχίας. Το Ιερό αυτό μοναστήρι είναι το ιερότερο προσκύνημα της περιοχής του Βάλτου και από τα ιερότερα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας με τεράστια σαφώς ιστορική και πνευματική προσφορά. Η εικόνα της Παναγιάς της Αρεθιώτισσας (Η Κυρία του Βάλτου) θεωρείται θαυματουργή και κάθε χρόνο πλήθος πιστών-προσκυνητών συρρέει στο μοναστήρι, αρκετές φορές και με τα πόδια, για να” εξοφλήσουν” το τάμα τους προς την χάρη της Παναγιάς.

Πρόκειται για μια μονή κτισμένη περίπου στα 1400 μ.Χ. Το μοναστήρι «Τα Ρέθα», είναι παλιά μεταβυζαντινή εκκλησία και αποτελεί το ιερότερο προσκύνημα της περιοχής του Βάλτου και ένα από τα ιερότερα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, με μεγάλη ιστορική και πνευματική προσφορά. Η εικόνα της Παναγιάς της Αρεθιώτισσας «Η Κυρία τους Βάλτου«, θεωρείται θαυματουργή για τους πιστούς προσκυνητές και επισκέπτες της. Στο μοναστήρι υπάρχουν 2 λειψανοθήκες που περιέχουν μικρά τεμάχια των Αγίων Προκοπίου, Παρασκευής, Τρύφωνος, Ανδρέου του Ερημίτου, Αναστασίας, Κοσμά και Δαμιανού, Παντελεήμωνα, Βαρβάρας, Νικήτα, Χαραλάμπους και μεταξύ αυτών και ανώνυμων αγίων.

Το καθολικό αποτελεί ένα εξαιρετικά σπάνιο δείγμα της μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής και είναι τύπου τρίκλιτου (τετρακίονου) σταυρεπίστεγου ναού με πέντε οκτάπλευρους τρούλους. Στο εσωτερικό του Καθολικού βρίσκεται η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Αρεθιώτισσας (“Η Κυρία του Βάλτου”) και αποτελεί την πιο δυνατή έλξη για τους πολυάριθμους προσκυνητές και επισκέπτες της Μονής. Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού με το πανέμορφο τέμπλο αλλά και με την πλούσια σε χρώματα και πρωτότυπησε θεματολογία αγιογράφηση θα σας κρατήσει το ενδιαφέρον για αρκετή ώρα.

Σήμερα τα Ρέθα είναι γυναικείο μοναστήρι στο οποίο θα βρείτε μόνο την Ηγουμένη που συντηρεί και περιποιείται τη μονή. Ενώ κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου διοργανώνεται, ίσως το σημαντικότερο για την περιοχή, πανηγύρι και χιλιάδες πιστοί από ολόκληρο τον Βάλτο προσέρχονται για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας.

Ἱ. Μονή  Ἁγίου  Κοσμᾶ Θέρμου Τριχωνίδος
 

Ἀνάμεσα στό Θέρμο καί στό Μέγα Δένδρο ὑψώνεται τό μοναστῆρι πού εἶναι ἀφιερωμένο στόν μεγάλο διδάσκαλο τοῦ Γένους ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό.

Τό μοναστῆρι εἶναι νέο, μόλις καλύπτει λίγες δεκαετίες, ἡ φήμη του ὅμως ἔχει ἁπλωθεῖ στό πανελλήνιο καί σέ ὁλόκληρη τήν Ὀρθοδοξία. Ὁ τόπος γέννησης τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ καί τά τίμια λείψανα πού ἔφερε τό 2007 ὁ Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων καί πάσης Ἀλβανίας κ. Ἀναστάσιος, προσέδωσαν μεγαλύτερη αἴγλη στό προσκύνημα τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ.

Ὁ Σεβασμιώτατος Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶς ἔχει θέσει ἕναν ὑψηλό στόχο καί ἐκ βάθους ψυχῆς ὅραμα καί τάμα. Νά ὑψωθεῖ στόν χῶρο αὐτόν περίλαμπρος ναός, κόσμημα καί καύχημα, ἀφιερωμένος στόν ἅγιο Κοσμᾶ. Νά ἔρχονται ἀπό τά πέρατα τῆς οἰκουμένης οἱ πιστοί καί ἀνάβοντας ἕνα κεράκι, νά προσεύχονται στόν ἅγιο τῶν σκλάβων, στό μεγάλο Δάσκαλο τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων, στόν κορυφαῖο νεομάρτυρα τῆς Ἐκκλησίας καί ὅλης τῆς ὀρθοδοξίας, σέ Ἀνατολή καί Δύση.

Ἱερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου Μυρτιᾶς

Στή μέση περίπου τοῦ παραλιμνίου δρόμου πού συνδέει τό Ἀγρίνιο μέ τό Θέρμο, βρίσκεται τό μοναστῆρι τῆς Μυρτιᾶς, ὀνομαστό, ἱστορικό καί καλλιτεχνικό κέντρο τῆς περιοχῆς. Εἶναι χτισμένο σέ μαγευτική τοποθεσία, μέ τά περιβόλια τῆς Γουρίτσας καί τή λίμνη Τριχωνίδα στά πόδια του. Στή μακραίωνη πορεία του σπουδαῖοι καλλιτέχνες ἱστόρησαν τό καθολικό του καί προσωπικότητες τῶν γραμμάτων χρημάτισαν τρόφιμοί του.

Τό μοναστῆρι εἶναι ἀφιερωμένο στά Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου. Ἡ ἐπιγραφή τοῦ 1491 ἀναφέρεται στή μνήμη «τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας τῆς Φανερωμένης», ἀλλά εἶναι γνωστό σήμερα ὡς «μοναστῆρι τῆς Μυρτιᾶς». Μέ τήν προσωνυμία «Μυρτιᾶς» εἶναι γνωστό ἀπό σημείωμα περγαμηνοῦ κώδικα τοῦ Μ. Σπηλαίου τοῦ ἔτους 1634, ἀπό τήν ἐπιγραφή πίσω ἀπό τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ 1659, ἀπό τόν κώδικα τοῦ μοναστηριοῦ πού ἐπιγράφεται «Πρόθεσις» (1702-1821) καί ἀπό ἄλλες ἐνθυμίσεις καί σημειώματα.

Τό Καθολικό, πού πέρασε πολλές φάσεις ὥσπου νά λάβει τήν σημερινή του μορφή, ὀρθώνεται στό κέντρο τῆς αὐλῆς καί γύρω ἀπό αὐτό τά κτήρια. Στή δεκαετία τοῦ 1990 ἀναστηλώθηκε, ἀπό τόν ἀείμνηστο ἡγούμενο κυρό Σοφρώνιο Βαζούρα, ἡ σειρά τῶν κελιῶν βόρεια καί ἀνατολικά.

Ἱερα Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βλοχοῦ

Ἀπό τά μεγαλοπρεπέστερα φρούρια πού ὑψώνονται πάνω ἀπό τήν πεδιάδα τοῦ Ἀγρινίου εἶναι τό φρούριο τοῦ Βλοχοῦ. Ὁ τόπος εἶναι γεμάτος ἀπό προϊστορικές, ἀρχαῖες, βυζαντινές καί νεώτερες ἱστορικές καί καλλιτεχνικές μνῆμες. Ἡ προϊστορική ἀκρόπολη τῶν Θεστιέων βρίσκεται στήν κορυφή πυραμίδας ἑπτακοσίων περίπου μέτρων. Κάτω ἀπό τήν ἀκρόπολη σέ πλάτωμα πού σχηματίζεται νότια, ὑψώνεται τό μοναστῆρι τοῦ Βλοχοῦ, ἀφιερωμένο στήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου. Ἐκεῖ φυλάσσεται καί ἡ εἰκόνα τῆς «Παναγίας τῆς Ὡραιοτάτης».

Στό κέντρο τῆς αὐλῆς πού περιστοιχίζεται ἀπό παλαιότερα καί νεότερα κελλιά βρίσκεται τό καθολικό, τό ὁποῖο μαζί μέ τά κελιά τῆς νότιας αὐλῆς καί τήν τοξοτή μεγάλη εἴσοδο μέ τό διαβατικό στά δυτικά, εἶναι τοῦ 18ου αἱ. Χτίστηκε στά θεμέλια παλαιότερου ναοῦ, πού μέ τή σειρά του εἶχε χτιστεῖ πάνω στά ἐρείπια βυζαντινοῦ.

Ἱερά Μονή Ἁγίου Γεωργίου Ἑλληνικῶν  Μεσολογγίου

Τρία χιλιόμετρα βορειοδυτικά τοῦ χωριοῦ Σιβίστα (Ἑλληνικά) στήν καταπράσινη πλαγιά τοῦ Ζυγοῦ, ἀνάμεσα σέ πυκνό δάσος ἀπό καστανιές καί βελανιδιές, βρίσκεται τό μοναστῆρι τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Τό καθολικό εἶναι λιθόχτιστο καί ὁ ἀνατολικός τοῖχος τοῦ ἱεροῦ εἶναι τοῦ 1696. Στή θέση του ὑπῆρχε παλαιότερος πού καταστράφηκε. Τά σωζόμενα κελλιά, ἀνατολικά καί δυτικά τῆς περιμαντρωμένης αὐλῆς, ἀποτελοῦν νεότερες κατασκευές. Μόνο στήν ἀνατολική πλευρά τοῦ ἱεροῦ σώζονται οἱ τοιχογραφίες μέ τό γνωστό στιλιζαρισμένο ὕφος τοῦ δευτέρου μισοῦ τοῦ 18ου αἰώνα, οἱ ὁποῖες εἶναι χωρισμένες σέ τέσσερις ἐπάλληλες ζῶνες.

 

Ἱερά Μονή Παναγίας Ρόμβης Βονίτσης

Αφήνοντας πίσω το Μοναστηράκι Βόνιτσας και ανηφορίζοντας προς το χωριό Βάτος, ξεγλιστρώντας μέσα σ’ ένα Ξηρομερίτικο τοπίο δεσπόζει ένα από τα ιστορικότερα μοναστήρια της περιοχής, η Ιερά Μονή Ρόμβου.Το μοναστήρι της Ρόμβης ή Ρόμβου που είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου, βρίσκεται στη δυτική πλευρά των Ακαρνανικών βουνών, σε εξαιρετικά δυσπρόσιτη περιοχή μέσα στα βράχια, θαρρείς και εποπτεύει το άγριο ξηρομερίτικο τοπίο και το οροπέδιο Λιβάδι.

Κατά παράδοση η ίδρυση της μονής έγινε 100 χρόνια μετά την άλωση της Κων/λης. Σύμφωνα με άλλη διήγηση η μονή ιδρύθηκε απ’ όσους μοναχούς γλύτωσαν απ’ την καταστροφή του μοναστηριού του Αγίου Βλασίου στα Σκλάβαινα μετά το 1002. Σύμφωνα μέ τρίτη διήγηση το όνομα Ρόμβη ή Ρόμβου οφείλεται στο ότι η ευρεθείσα εικόνα της Παναγίας ήλθε από τη Ρώμη κατά την εποχή της εικονομαχίας, ενώ υπάρχει και τέταρτη σύμφωνα με την οποία το έκτισαν οι κάτοικοι του χωριού «Ρούνες» μετά την καταστροφή του χωριού τους από πειρατές. ‘Ισως η δεύτερη και τέταρτη διήγηση συνδέονται μεταξύ τους και σχετίζονται με επιδρομές Αράβων πειρατών που κατά τον ιστορικό κο Γεώργιο Φερεντίνο έγιναν στην Ακαρνανία στις αρχές του 11ου αιώνα.

Το μοναστήρι είναι φημισμένο στη περιοχή για το πλούτο του και για το ρόλο που διαδραμάτισε στην Ελληνική επανάσταση του 1821. Το καθολικό που είναι ρυθμού μονόκλιτης «βασιλικής» και αποτελείται από μονόχωρη αίθουσα (7Χ4) με ημικυκλική αψίδα ανατολικά Σκουρτούς”.Η Παναγία η Ρομβιάτισσα στην Ιερά Μονή Ρόμβου στον Βάτο Ακτίου Βόνιτσα Αιτωλοακαρνανίας γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.

 

Ἱερά Μονή Παναγίας Λεσινιωτίσσης

Στό μεγάλο κτῆμα τοῦ Λεσινίου, νοτιοδυτικά χαμηλοῦ λόφου στήν κορυφή τοῦ ὁποίου σώζονται ἐρείπια ἀρχαίου φρουρίου καί σέ ἀρκετή ἀπόσταση δυτικά τῆς Παλαιοκατούνας (Λεσίνι), βρίσκεται τό μοναστῆρι τῆς Παναγίας τῆς Λεσινιώτισσας. Τό καθολικό γνώρισε πολλές οἰκοδομικές φάσεις. Ἡ παλαιότερη γνωστή χρονολογία οἰκοδόμησης εἶναι τό 1595. Ἡ λατρευτική εἰκόνα τοῦ μοναστηριοῦ, τοῦ 1709, φυλάσεται σήμερα σέ ἄλλο Ναό. Στή νοτιοανατολική γωνία τῆς περιμαντρωμένης αὐλῆς σώζεται τό διώροφο ἡγουμενείο.

Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Κατούνης Ξηρομέρου

Η κατ΄ εξοχήν ιερά και ιστορική αυτή Μονή, βρίσκεται στο κέντρο του τριγώνου, που σχηματίζουν τα χωριά του Ξηρομέρου, Κατούνα – Αετός – Κωνωπίνα.

            Το καθολικό, με την δίρριχτη (εξωτερικά) σκεπή – αλλά εσωτερικά καμαροσκέπαστη – είναι κατάγραφο από ένα θαυμάσιο εικονογραφικό πρόγραμμα, τέτοιο που καθιστά τον ιερό αυτό χώρο, ως ένα από τα ελάχιστα μεταβυζαντινά μνημεία της Μητροπόλεως Αιτωλίας & Ακαρνανίας.

Κάποια λάθη της κτιτορικής επιγραφής, ως προς τον ακριβή χρόνο της θεμελίωσης, οδήγησαν στο να εκληφθεί αυτή, ως γενομένη κατά το έτος 1692. Ωστόσο, ιδιόχειρες σημειώσεις, που φέρονται ως καταχωρισμένες σε παλαιά λειτουργικά βιβλία, παραπέμπουν ως προς την θεμελίωση του καθολικού στο έτος 1632, περίοδο κατά την οποία η παλαιότερη Μονή Αγίου Δημητρίου Αετού, μετετράπη σε γυναικεία και το «Ανδρικόν» αυτής μεταφέρθη στην νέα Μονή του Αγίου Νικολάου.

            ΟΙ σεισμοί του έτους 1650, κατεδάφισαν την Μονή, που αναστηλώθηκε την ίδια χρονιά υπό την επίβλεψη του απεσταλμένου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο αρχιμανδρίτου Νικοδήμου Γιαννακοπούλου. Το 1651 και κατόπιν εγκρίσεως του Πατριαρχείου, μετατρέπεται σε γυναοκεία με Ηγουμένη την «μαθητεύουσα εις Κωνσταντίνουπολιν» Θεοφανώ Γιωτάκη εκ Καλύμνου. Η «φοβερά πανώλης», που ενέσκηψε κατά το έτος 1661, αποδεκάτισε τις μοναχές και επέφερε πλήγμα στο κοινωνικό έργο της Μονής, που περιέθαλπε τότε, άρρωστα και προβληματικά παιδιά της περιοχής. Η Μονή μετατρέπεται σε ανδρική με Ηγούμενο τον Αγιορείτη ιερομόναχο Εφραίμ, που το 1688 διεδέχθη ο ιδιαίτερα μορφωμένος Δαμιανός εξ Ιεροσολύμων. Κατά την πρώτη περίοδο της Ελληνικής Επαναστάσεως ο όλος χώρος συνδέθηκε με την ένδοξη μάχη του Αετού (9/8/1822) όπου ο στρατάρχης Κιουταχής, υποχρεώθηκε να υποχωρήση ταπεινωμένος.

            Η επιδιωκόμενη – με τις άοκνες ενέργειες της Γερόντισσας Μαρίας και το αμέριστο ενδιαφέρον του Ποιμενάρχου μας κ.κ. Δαμασκηνού – συντήρηση – αποκατάσταση των τοιχογραφιών και διαφόρων άλλων έργων θα συντελέσουν στην επαναφορά του μνημείου στην παλαιά του αίγλη, αναδυκνείοντας το σε σημείο αναφοράς του Ξηρομέρου και της ευρύτερης περιοχής.