Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Τήν σημερινή Ἑορτή, τῶν Ἁγίων ἐνδόξων, Μεγάλων Θεοστέπτων Βασιλέων καί Ἱσαποστόλων, Κωνσταντίνου καί Ἐλένης, θά μπορούσαμε νά τήν χαρακτηρίσουμε, ὡς βασιλική, ἀποστολική καί οἰκογενειακή.
Βασιλική, διότι βασιλεύς καί αὐτοκράτωρ Ρωμαίων ὑπῆρξε ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος, γι΄ αὐτό τόν λόγο καί ἀνυμνεῖται ὡς πρῶτος βασιλεύς χριστιανῶν, ὁ ὁποῖος ἔλαβε τό σκῆπτρο τῆς βασιλείας ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό. Τήν χαρακτηρίζουμε ὡς Ἀποστολική, διότι εἶναι ἐκεῖνος, πού μέ βασιλικό διάταγμα τό 313 μ.Χ. κατέπαυσε τούς διωγμούς κατά τῶν χριστιανῶν, ἔδωσε τήν ἐλευθερία τῆς πίστεως καί τῆς λατρείας στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, βοήθησε τήν ἱεραποστολή τῆς Ἐκκλησίας στά γειτονικά ἔθνη καί αὐτός συνεκάλεσε τήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο στήν Νίκαια τό 325 μ.Χ., ὑπέρ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως. Γι΄ αὐτό καί τόν ὀνομάζουμε στό Ἀπολυτίκιό του ὡς «ὁ ἐν βασιλεῦσιν Ἀπόστολός Σου Κύριε».
Εἶναι, ὅμως καί οἰκογενειακή ἑορτή, διότι μαζί μέ τόν Μεγάλο Κωνσταντῖνο ἑορτάζουμε καί τήν μητέρα του, τήν Ἁγία Ἐλένη, πιστή καί εὐσεβῆ γυναῖκα, ἡ ὁποία βοήθησε τά μέγιστα στήν ἀνάθρεψη τοῦ υἱοῦ της «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου» (Ἐφ. 6, 4).
Ἀπό τόν ἱερό ὑμνογράφο τῆς Ἐκκλησίας μας, τονίζονται ἰδιαίτερα: 1) τό θεῖο ὅραμα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μέ τήν φράση «ἐν τούτῳ νίκα», πού εἶδε στόν οὐρανό «ἐν πλήρει ἡμέρᾳ» ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος, ὅταν πορευόταν μέ τά στρατεύματα του, ἐναντίον τοῦ ἀντιπάλου του Μαξεντίου. 2) Ἡ κλήση του στήν χριστιανική πίστη, ὄχι ἀπό ἀνθρώπους, ἀλλ΄ οὐρανόθεν, ἀπό τόν ἴδιο τόν Χριστό, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη καί μέ τόν Ἀπόστολο τῶν ἐθνῶν Παῦλο. «Καί ὡς ὁ Παῦλος τήν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάμενος», γιάνά ἀποβεῖ ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ὁ πρῶτος χριστιανός βασιλιάς, ὑπερασπιστής τῆς πίστεως καί προστάτης τῆς Ἐκκλησίας. 3) Ἡ ἵδρυση τῆς Κωνσταντινουπόλεως – Νέας Ρώμης, ὡς πρωτεύουσας τοῦ Ρωμαϊκοῦ Κράτους καί ἡ ἀφιέρωσή της στήν Κυρία Θεοτόκο. 4) Τό γεγονός, ὅτι γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος δέν εἶναι μόνο ἕνας θεόστεπτος βασιλιάς, ἀλλά Ἰσαπόστολος, γι΄αὐτό καί προσευχόμαστε, ὥστε νά πρεσβεύει γιά τήν «Βασιλεύουσα Πόλιν» του καί γενικώτερα γιά τήν Ἐκκλησία πρός τόν φιλάνθρωπο Θεό, νά τήν διατηρεῖ «διαπαντός ἐν εἰρήνῃ».
Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος καί ἡ Ἁγία Ἐλένη ἰδιαιτέρως σήμερα, «τόν Σταυρόν ἐμφαίνουσι, τό πανσεβάσμιον ξύλον». Ὁ μέν Ἅγιος, μᾶς φανερώνει τόν Τίμιο Σταυρό στό λάβαρο, πού κατασκεύασε μετά τό οὐράνιο θέαμά του, ὅπου καί τόν Σταυρό σημείωσε καί τό «ἐν τούτῳ νίκᾳ» κατέγραψε. Ἡ δέ Ἅγία Ἐλένη, μέ τίς ἀνασκαφικές ἔρευνες, πού ἡ ἴδια πραγματοποίησε στόν Γολγοθά καί ἔφερε στό φῶς τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου. Ἔτσι, τό πανσεβάσμιο ξύλο, ἔγινε φανερό στήν Οἰκουμένη καί προσκυνήθηκε ἐλεύθερα ἀπό τήν χριστιανοσύνη. Ἐξ αἰτίας, λοιπόν, τῆς προσωπικότητος καί τῆς ἁγιότητος τῶν δύο μεγάλων αὐτῶν Ἁγίων, ὀφείλεται ἡ ἀνεύρεση καί παράδοση στήν Ἐκκλησία μας τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, πρός ἐνίσχυση στούς πειρασμούς, ὅπλο κατά ὁρατῶν καί ἀοράτων ἐχθρῶν, καί νίκη καί θρίαμβο στούς ἀγῶνες τῆς Ἐκκλησίας.
Συνέπεια ὅλων τῶν προηγουμένων, ἦταν ἡ ἐπικράτηση τῆς εἰρήνης στήν Ἐκκλησία – καί γενικότερα στόν τότε γνωστό κόσμο- ἀπό διώκτες τῆς λατρείας, ἀπό αἱρετικούς, ἀπό ἐξωτερικούς καί ἐσωτερικούς ἐχθρούς καί πειρασμούς, πού μέχρι ἐκείνη τήν ἐποχή ταλάνιζαν τήν Οἰκουμένη.
Δυστυχῶς καί ἡ ἐποχή μας εἶναι μία ἀντίστοιχη ἐποχή ταραχῆς καί ἀνησυχίας. Διάφορες μορφές βίας καί ἀκαταστασίας παρατηροῦνται σήμερα, καί ἐντός τῆς Ἐκκλησίας ἀπό διάφορες αἱρετικές καί σχισματικές ὁμάδες, ἀλλά καί γενικότερα στόν κόσμο, ὁ φόβος τῆς πολεμικῆς ἀπειλῆς καί ἡ βία, ἰδίως ἐντός τῆς οἰκογένειας, τραυματίζουν τήν κοινωνία, ὁδηγῶντας τούς ἀνθρώπους σέ ἀδιέξοδα.
Αὐτήν τήν εἰρήνη, ἄς εὐχομάστε, νά πρεσβεύουν οἱ Ἅγιοι Κωνσταντῖνος καί Ἐλένη καί νά χαρίζει ὁ Χριστός μας, ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας Του καί τῆς Οἰκουμένης «ἧν περίσωζε διαπαντός ἐν εἰρήνῃ». Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
