Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Τό Προοίμιο τοῦ Κοντακίου τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου, πού ψάλλουμε σήμερα, ἀλλά καί ὅλη τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, εἶναι τό «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τά νικητήρια». Ὁ γνωστός ὕμνος, τόν ὁποῖο ἔψαλλαν οἱ χριστιανοί στήν ἐλευθερία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀπό τήν μεγάλη πολιορκία πού εἶχαν κάνει οἱ ἐχθροί τῆς Βασιλεύουσας τό 626 μ. Χ.
Τότε, πού οἱ Πέρσες ἀπό τήν Ἀνατολή καί οἱ Ἄβαροι ἀπό τήν Δύση πολιόρκησαν τήν Πόλη ἀπό ξηρά καί ἀπό θάλασσα, ἐνῶ ὁ αὐτοκράτορας Ἡράκλειος ἀπουσίαζε πολεμῶντας στήν Περσία γιά νά πάρει πίσω τόν Τίμιο Σταυρό, πού εἶχαν ἀρπάξει οἱ Πέρσες.
Οἱ ἐναπομείναντες κάτοικοι τῆς Κωνσταντινουπόλεως, κλῆρος καί λαός πρόβαλλαν γενναία ἀντίσταση καί λιτανεύοντας παράλληλα τήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου στά τείχη, στηρίζαν σέ Ἐκείνη τήν σωτηρία τῆς Πόλεως.
Καί πράγματι, ξαφνική τρικυμία καί φοβερός ἀνεμοστρόβιλος κατέστρεψε καί βύθισε ὅλα τά πλοία τῶν ἐχθρῶν, ἐνῶ τά πτώματα τῶν βαρβαρικῶν πληρωμάτων τους, ξεβράστηκαν μπροστά στό Ναό τῆς Θεοτόκου, πού βρισκόταν στις Βλαχέρνες, διασώζοντας θαυματουργικά ἡ Παναγία μας τήν Πόλη Της.
Τότε ὁ λαός, ευχαριστῶντας τήν Κυρία Θεοτόκο, συναθροίστηκε στό Ναό Της, τῶν Βλαχερνῶν, ψάλλοντας σέ Αὐτήν ὁλόκληρο τό Κοντάκιο τῶν Χαιρετισμῶν Της, προσθέτοντας καί τό νέο αὐτό προοίμιο «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τά νικητήρια». Καί ἐπειδή κατά τήν παράδοση ἔψαλε ὁ λαός ὁλόκληρη τήν νύκτα καί χωρίς καθόλου νά καθίσει, γι’ αὐτό καί «Ἀκάθιστος» ὀνομάσθηκε ὁ Ὕμνος αὐτός, ὅπως ἀναφέρει ὁ Συναξαριστής «ὀρθοστάδην τότε πᾶς ὁ λαός κατά τήν νύκτα ἐκείνην τόν ὕμνον τῇ τοῦ Λόγου Μητρί ἔμελψαν».
Ἀλλά τό τροπάριο αὐτό, τό «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τά νικητήρια», δέν ἔχει μόνο ἱστορική σημασία, ἀλλά καί σωτηριολογική. Διότι ἡ Παναγία μας, δέν ἦταν μόνο τότε πού ἔσωσε τήν Βασιλεύουσα, ἀλλά ἔσωσε καί ὅλο τόν κόσμο. Ἔσωσε ὅλους τούς ἀνθρώπους, μέ τό νά γεννήσει τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό μποροῦμε νά ποῦμε, ὅτι πλέον ὡς Ὑπέρμαχος Στρατηγός καί ἐκπρόσωπος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, λύτρωσε τόν κόσμο ἀπό τά δεινά. Καί γι’ αὐτό «ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν», οἱ ἄνθρωποι, ἰδιαιτέρως οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, ἀπονέμουμε τά νικητήρια στήν Παναγία, τήν εὐχαριστία μας καί τήν εὐγνωμοσύνη μας, διότι μᾶς λύτρωσε ἀπό τίς συνέπειες τῆς πτώσεως.
Μᾶς λύτρωσε ἀπό ὅλα ἐκεῖνα ἀπό τά ὁποῖα ἔπασχε ὁ ἄνθρωπος, πρό τῆς Σαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἔπασχε ὁ ἄνθρωπος, ὡς ὑπόδουλος τῆς ἁμαρτίας, τοῦ θανάτου καί τοῦ διαβόλου. Ὁ Χριστός μᾶς ἔσωσε ἀπό ὅλα αὐτά, διά τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεῶς Του. Καί ἐπειδή ἡ Παναγία μας συνήργησε στό νά ἔλθει ὁ Χριστός στόν κόσμο, γι’ αὐτό Τῆς ἀπονέμουμε τά εὐχαριστήρια.
«Ἀναγράφω σοι η Πόλις σου, Θεοτόκε», δηλαδή, σοῦ ἀναπέμπει ἡ Πόλις σου, Θεοτόκε. Πόλις τῆς Θεοτόκου ὅμως, δέν εἶναι μόνο ἡ Κωνσταντινούπολη, ἀλλά εἶναι καί ἡ ἐπί γῆς Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ, ἡ στρατευομένη Ἐκκλησία καί ἡ οὐράνιος Πόλις, ἡ θριαμβεύουσα Ἐκκλησία, «ἡ ἐκκλησία τῶν πρωτοτόκων» (Ἐβρ. 12, 23), πού ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Αὐτή ἡ ἐπί γῆς καί ἐν οὐρανοῖς Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ, καί σήμερα καί πάντοτε, εὐγνωμονεῖ καί ἀπονέμει τά νικητήρια καί τά εὐχαριστήριά της, στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο.
Ὅλοι μας, ἐπομένως, κληρικοί καί λαϊκοί, πρέπει να εὐχαριστοῦμε τήν Παναγία μας, ἰδίως μέ τούς «χαιρετισμούς της», ὅπως αὐτήν τήν περίοδο κάνει ἡ Ἐκκλησία μας καί νά προσέχουμε, νά μήν Τήν πικραίνουμε. Γιατί κάθε ἁμαρτία πού κάνουμε πικραίνει τήν Παναγία μας. Ὀφείλουμε νά προσέχουμε στήν ζωή μας, νά ζοῦμε ἐν μετανοίᾳ, νά φροντίζουμε πάντα νά εὐαρεστοῦμε τήν Θεοτόκο, ὥστε νά ἔχουμε παρρησία ἀπεναντί Της ὅταν προσευχώμαστε γιά τίς ἁμαρτίες μας καί γιά τά διάφορα προβλήματα τῆς ζωῆς μας.
Ἄς ἐπαναλαμβάνουμε καί ἐμεῖς, λοιπόν, μαζί μέ τόν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ πρός τήν Παναγία μας «Χαῖρε ὄντως καί μόνη κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ». Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
