Ἀγαπητοί μου πατέρες καί ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Βρισκόμαστε στήν δεύτερη Κυριακή τῆς Ἀποκριᾶς. Ὁ κόσμος μᾶς παρέχει τήν εὐκαιρία γιά ξεφάντωμα, ἡ Ἐκκλησία, ὅμως, μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά ἀνακαλύψουμε τόν ἀληθινό μας ἑαυτό, νά μάθουμε τί εἶναι αὐτό πού θά δώσει νόημα στήν ζωή μας καί νά ἀνακαλύψουμε τόν δρόμο πού θά μᾶς ὁδηγήσει στήν πηγή τῆς ἀληθινῆς χαρᾶς, πού δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τόν Ἀναστημένο Κύριό μας.
Γιά μία ἀκόμη φορά, ἀκοῦμε σήμερα γιά τόν ἄσωτο υἱό. Ἐκεῖνον πού ἐγκατέλειψε τό σπίτι τῆς πατρικῆς ἀγάπης καί πῆρε τούς δρόμους γιά χῶρες μακρινές. Χῶρες, ὅπου βασίλευε ἡ εὔκολη ἀλλά ἐπιφανειακή καί προσωρινή χαρά τῆς ἁμαρτίας. Ἐκεῖ, ὅπου οἱ ἄνθρωποι μαγεύονται ἀπό τίς ἡδονές αὐτοῦ του κόσμου και, χωρίς νά τό καταλαβαίνουν, ἡμέρα μέ τήν ἡμέρα, ἡ ζωή τους ἀδειάζει ἀπό ἀληθινή χαρά καί βυθίζεται στήν ματαιότητα.
Δέν εἶναι τυχαῖο πώς καί ἡ σημερινή ἀποστολική περικοπή, ἔρχεται νά προειδοποιήσει γιά τούς κινδύνους πού διατρέχει ὁ ἄνθρωπος ὅταν ἔχει γιά μοναδική πυξίδα τίς, χωρίς ὅρια, σωματικές ἐπιθυμίες. Σήμερα, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, μέ ἀπόλυτη σαφήνεια, μᾶς προειδοποιεῖ πώς ἡ ἁμαρτία μπορεῖ νά μᾶς γοητεύει, σταδιακά ὅμως μᾶς ἀποκόπτει ἀπό τόν Θεό καί μᾶς ἐμποδίζει νά ἑνωθοῦμε μαζί Του. Καί σέ ποιούς, ἄραγε, ἀπευθύνει τα λόγια αυτά; Στούς κατοίκους τῆς ἀρχαίας Κορίνθου, τῆς πόλεως τοῦ μεγάλου πλούτου, τῆς πανσπερμίας τῶν θρησκειῶν καί τῶν φιλοσοφικῶν ἰδεῶν, ἀλλά καί τῆς ἀχαλίνωτης σαρκικῆς ἁμαρτίας.
Δέν διαφέρει καί πολύ ἡ ἔκφυλη ζωή τῆς ἀρχαίας Κορίνθου ἀπό τόν τρόπο ζωῆς πού ἐπικρατεί στόν σημερινό κόσμο μας. Ὅπως τότε, ἔτσι καί σήμερα, οἱ ἄνθρωποι ἐπιλέγουν νά ἱκανοποιήσουν πρῶτα ἀπ΄ ὅλα τίς ἀνάγκες τοῦ σώματος. Ἡ ἀνάπτυξη καί ἡ εὐημερία ἀποτελοῦν ὄμορφες λέξεις πού κρύβουν ἕνα καί μόνο πρᾶγμα: τόν ἀπεριόριστο καταναλωτισμό πού, καθημερινά, κολακεύει τά πάθη καί τίς ἐγωιστικές μας ἐπιθυμίες. Ὅλες οἱ δυνάμεις καί ὅλη ἡ επιθυμία τῆς ψυχῆς ἔχουν ἐπιστρατευτεί μέ μοναδικό σκοπό νά ὑπηρετοῦν διαρκῶς ἕνα σῶμα πού μόνο ζητᾷ καί πού ποτέ δέν χορταίνει. Καί ὅσο ἐκεῖνο δέν χορταίνει, τόσο ἡ χαρά ἀπομακρύνεται, τόσο ἡ μανία γιά ὅλο καί περισσότερα ὑλικά ἀγαθά φουντώνει, τόσο ἡ ψυχή ξεχνᾷ τίς ἀληθινές της ἀνάγκες καί τόν προορισμό της. Ὑπάρχει ὅμως καί ἕνας μεγαλύτερος κίνδυνος: Μέσα στήν κατάσταση αὐτή, μία ἐπικίνδυνη ἄποψη, μία ὀλέθρια θεωρία τείνει νά ἐπικρατήσει. Μία θεωρία πώς, δήθεν, δέν ἔχουν σημασία οἱ πράξεις καί πώς μόνο ἡ ψυχή ἀξίζει τήν φροντίδα καί τήν προσοχή μας. «Ἀρκεῖ νά μήν μισοῦμε», ὑποστηρίζουν πολλοί. «Τό τί κάνει τό σῶμα μας δέν ἔχει σημασία».
Καταστροφική εἶναι ἡ ἄποψη αὐτή, ἀδελφοί μου, διότι κρύβει μέσα της μόνο τήν μισή ἀλήθεια. Πράγματι, ἡ ψυχή εἶναι ἀνώτερη ἀπό τό σῶμα. Ἐκείνη εἶναι ἀθάνατη, ἐνῶ τό σῶμα θνητό. Ἐκείνη πλάστηκε νά κατευθύνει τό σῶμα καί ἐκεῖνο νά τήν ὑπακούει. Ἡ διδασκαλία ὅμως τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, ὑπενθυμίζει διαρκῶς πώς ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖ μία ἀδιάσπαστη ἑνότητα σώματος καί ψυχῆς. Τό σῶμα ἀποτελεῖ συνεργό τῆς ψυχῆς, καί στήν ἁγιότητα καί στήν ἁμαρτία. Ἡ ἀλληλεξάρτησή τους εἶναι ἀπόλυτη. Ὁ κάθε ἄνθρωπος θά σωθεῖ ἤ θά καταδικαστεί ὡς ἑνιαία ψυχοσωματική ὕπαρξη. Ἡ ψυχή, ἀποκομμένη ἀπό τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀποφασίζει νά ἁμαρτήσει, αὐτό ὅμως πού πραγματοποιεῖ τήν ἁμαρτία εἶναι τό σῶμα. Συμβαίνει ὅμως καί τό ἀντίθετο: Ἕνα σῶμα χωρίς σωφροσύνη καί περιορισμό, μεταβάλλεται, ὅπως ἀναφέρουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας σέ σάρκα καί ἐπηρεάζει καί αὐτό μέ τήν σειρά του τήν ψυχή, ὁδηγώντας την στήν παραλυσία και, τελικά, στόν ψυχικό θάνατο.
Tό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα, ὅπως καί ὅλα τά ὑπέροχα εὐαγγελικά καί ἀποστολικά ἀναγνώσματα τῆς περιόδου αὐτῆς, ἐπιδιώκουν νά μᾶς βοηθήσουν νά ἀντιληφθούμε τήν σημασία τῆς ἀσκήσεως πού φέρνει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή πού πλησιάζει καί νά μᾶς πείσουν γιά τήν χρησιμότητα νά περιορίζουμε τίς ἀνάγκες τοῦ σώματος. Μόνο τότε ἡ ψυχή μένει ἀμέριμνη ὥστε νά ἀκολουθήσει τόν δρόμο τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἁγιότητος.
Σήμερα, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὄχι μόνο δέν κατηγορεῖ τό σῶμα ἀλλά τό ἐξυμνεῖ. Ὄχι μόνο δέν τὀ ὑποτιμᾷ, ἀλλά μᾶς θυμίζει τήν ἀληθινή του φύση καί μᾶς καλεῖ νά τό προστατέψουμε. Γιά τόν λόγο αὐτό γράφει καί τό ὑπέροχο: «Δέν ξέρετε ὅτι τό σῶμα σας ἀποτελεῖ ναό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖον κατοικεῖ μέσα σας;» (στ. 19)
Καί γιά νά σεβαστοῦμε ἀκόμη περισσότερο τό σῶμα μας καί νά τό ἀπομακρύνουμε ἀπό ὅλα ἐκεῖνα πού τό μολύνουν καί τό φθείρουν, συμπληρώνει: « … (δεν γνωρίζετε ὅτι)… τά μέλη τοῦ σώματός σας εἶναι μέλη τοῦ σώματος τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστού;» (στ. 15)
Ἀδελφοί μου,
Ἐφ΄ὅσον τό σῶμα μας ἀνήκει στόν Θεό καί ἀποτελεῖ δικό του κατοικητήριο, κάθε ἁμαρτία πού διαπράττουμε μέ αὐτό, ἀποτελεῖ ἄρνηση τοῦ ἴδιου τοῦ Δημιουργοῦ μας. Γι΄ αὐτό καί ἡ σημερινή περικοπή ὁλοκληρώνεται μέ μία λυτρωτική προτροπή: «Δοξάστε τόν Θεό μέ τό σῶμα σας καί μέ τό πνεῦμα σας. Σέ Αὐτόν ἀνήκουν καί τά δύο».(στ. 20)
Πῶς ἁγιάζεται, λοιπόν, τό σῶμα; Ἁγιάζεται μέ τήν ζωή ποῦ ζεῖ ὁ Χριστιανός ὡς μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή τῆς Ἐκκλησίας. Ἁγιάζεται μέ τήν συμμετοχή του στά μυστήρια, ὅπου ὁ ἄνθρωπος δέχεται μέ τό σῶμα του ἐκεῖνα τά ὑλικά στοιχεῖα, τά ὁποῖα μεταμορφώνει ἡ Θεία Χάρις, ὥστε νά ἐξαγιάσουν καί τήν ψυχή του. Ἄς θυμηθοῦμε: Στό ἅγιο Βάπτισμα, τό σῶμα ἐμβαπτίζεται στό νερό ἀλλά ἡ ψυχή ἐξαγιάζεται. Στό Ἅγιο Χρῖσμα, τό σῶμα ἀλείφεται μέ λάδι ἀλλά ἡ ψυχή λαμβάνει τόν ὑπερκόσμιο στολισμό. Στήν Θεία Εὐχαριστία, τό σῶμα δέχεται τό ψωμί καί τό κρασί, ἡ ψυχή ὅμως ἀπολαμβάνει Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ καί ἐνδύονται ἀπό κοινοῦ τήν ἀθανασία.
Ἀντίθετα, ἱκανοποιώντας μόνο τίς φθαρτές ἀνάγκες καί τίς ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες τοῦ σώματος, τό «ἀδειάζουμε» ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεού καί τό μεταβάλλουμε σέ ἕνα ἄδειο κουφάρι, καταδικασμένο νά ὑποστεῖ τήν φθορά, χωρίς ἐλπίδα Ἀναστάσεως. Προστατεύοντάς το ὅμως ἀπό τίς ἁμαρτίες, ὅπως ἐκείνη τῆς λαιμαργίας, τῆς φιλαργυρίας, τῆς φιληδονίας καί ὅλων τῶν ἄλλων, τό μεταβάλλουμε σέ ὄργανο σωτηρίας, ὑποταγμένο στόν νόμο το Θεοῦ καί ἱκανό νά συνοδεύσει ἀναστημένο τήν ἀθάνατη ψυχή μας στόν δρόμο πρός τήν αἰωνιότητα.
Αμήν. _
Μὲ ὅλη μου τὴνπατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
