«Αἰκατερίνα, καί σοφή καί παρθένος.
Ἐκ δέ ξίφους, καί Μάρτυς. Ὢ καλά τρία!»
Ἀγαπητοί μου πατέρες καί ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Ἡ Ἁγία μεγαλομάρτυς Αἰκατερίνα, καταγόταν ἀπό τήν Ἀλεξάνδρεια καί ἦταν κόρη ἑνός ἀριστοκράτη ἀπό βασιλικό γένος, ὀνόματι Κώνστα. Ἡ Ἁγία ἦταν πάρα πολύ ὡραία στήν ὄψη, ἀσύγκριτη ὡς πρός τό κάλλος καί τήν ὀμορφιά. Διακρίνοταν ἐπίσης, γιά τήν ξεχωριστή εὐφυία της καί τήν μεγάλη φιλομάθειά της. Ἔτσι, σέ ἡλικία μόλις δεκαοχτώ ἐτῶν, εἶχε ἄρτια μόρφωση καί ἦταν κάτοχος ὅλης τῆς ἑλληνικῆς καί λατινικῆς φιλολογίας καί φιλοσοφίας. Εἶχε μελετήσει τά ἔργα τῶν ποιητῶν Ὁμήρου καί Βιργιλίου. Τῶν ἰατρῶν Ἀσκληπιοῦ, Ἱπποκράτους καί Γαληνοῦ. Τῶν μεγάλων φιλοσόφων Πλάτωνος καί Ἀριστοτέλους. Ἀκόμη εἶχε μελετήσει ὅλα τά ἔργα Ἑλλήνων καί Ρωμαίων ρητόρων, ὅπως τοῦ Δημοσθένους, τοῦ Ἰσοκράτους, τοῦ Κικέρωνα καί γνώριζε ἀρκετές ξένες γλῶσσες.
Ἡ Ἁγία Αἰκατερίνα ὅμως, ὑπήρξε σοφή καί μέ τήν ἔννοια, ὅτι πέραν τῆς ἀνθρώπινης σοφίας, φωτίστηκε πρωτίστως ἀπό τόν Θεό καί ἔλαβε Ἐκείνου τήν σοφία. Ὁ φωτισμός αὐτός μάλιστα, κατά τόν ὑμνογράφο τῆς Ἁγίας, τόν Ἅγιο Θεοφάνη, δόθηκε μέ τήν μεσολάβηση τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ. Διά στόματος ἐκείνου ἔλαβε τήν ὄντως σοφία, τήν ἐξ οὐρανοῦ. «Τήν σοφίαν τήν ὄντως ἐξ Ουρανοῦ, διά στόματος, μάρτυς, τοῦ Μιχαήλ, λαβοῦσα, πανεύφημε» (Κάθισμα τοῦ Ὄρθρου).
Ἡ «πάνσοφος», λοιπόν, Αἰκατερίνα εἶχε προκαλέσει τήν ἔκπληξη καί τόν θαυμασμό ὄχι μόνο σ΄ ἐκείνους πού τήν ἔβλεπαν καί τήν γνώριζαν, ἀλλά καί σ΄ ἐκείνους πού ἄκουγαν γιά τήν φήμη της, τήν σοφία καί τήν παιδεία της.
Διακρινόταν, ἐπίσης, γιά τήν πίστη της στόν Χριστό, στόν ὁποῖο εἶχε ἀφιερώσει ἐξ ὁλοκλήρου τόν ἑαυτό της. Ἐπειδή διακήρυττε μέ παρρησία, ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός, συνελήφθη ἀπό τόν αὐτοκράτορα Μαξιμῖνο, ὑποβλήθηκε σέ πολλά καί φρικτά μαρτύρια καί δι΄ ἀποκεφαλισμοῦ, παρέδωσε τήν Ἁγία της ψυχή στά χέρια τοῦ ἀγαπημένου της Νυμφίου Χριστου, ὡς γνήσια «πανεύφημος νύμφη».
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς λέει σήμερα, ὅτι «οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστέ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. 3, 28), δηλαδή, δέν ὑπάρχει πλέον ἄνιση διάκριση μεταξύ ἀνδρῶν καί γυναικῶν. Ὁ προχριστιανικός κόσμος θεωροῦσε τήν γυναῖκα κατώτερη ἀπό τόν ἄνδρα. Δέν τῆς ἐπέτρεπαν νά συμμετέχει στή δημόσια ζωή, καί τήν ἀντιμετώπιζαν ὡς δούλη καί ἰδιοκτησία τοῦ ἄνδρα, ὁ ὁποῖος τῆς φερόταν ὡς ἀπόλυτος κυρίαρχος. Αὐτήν τήν περιφρόνηση τῆς γυναικός πού παρατηροῦμε στά χρόνια πρό Χριστού, τήν βλέπουμε δυστυχῶς μέχρι σήμερα μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί τῶν λαῶν πού ζοῦν χωρίς Χριστό.
Ἀλλά καί σέ ἐμᾶς, τίς χριστιανικές χῶρες, ὅταν οἱ ἄνθρωποι ζοῦν μακριά ἀπό τόν Θεό καί χωρίς ἠθικούς φραγμούς, ἡ γυναῖκα γίνεται ἀντικείμενο ἐκμεταλλεύσεως καί οὐσιαστικά χάνει τήν ἀξιοπρέπειά της. Ἀπόδειξη εἶναι τά συχνά φαινόμενα βίας, πού ταλανίζουν τήν ἐποχή μας.
Πόσο ὅμως, τιμητική εἶναι ἡ θέση τῆς γυναικός μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, φανερώνεται ἀπό τό γεγονός, ὅτι στήν κορυφή τῆς ἁγιότητος βρίσκεται μία γυναῖκα: Ἡ Πάναγνη Παρθένος Μαρία, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος! Ἀλλά κάθε γυναῖκα καί κάθε ἄνθρωπος, πού ἐγκολπώνεται τόν Χριστό, μπορεῖ νά μεγαλουργήσει καί νά διακριθεῖ σέ ἀρετή, σέ ἀνδρεία, σέ ἀγάπη, σέ αὐτοθυσία, στήν ἁγιότητα!
Αὐτό φάνηκε καθαρά καί στήν ζωή τῆς πανευφήμου Νύμφης τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης. Ἡ Ἁγία Αἰκατερίνα ἦταν μιά νεαρή κόρη, πού διέθετε ὀμορφιά, σοφία, πλούτη καὶ δόξα. Κάπου ἀλλοῦ ὅμως κρυβόταν τό μεγαλεῖο της: στήν ὁλόθερμη ἀγάπη της πρός τόν Χριστό, στόν Ὁποῖο ἀφιέρωσε ὅλα τὰ χαρίσματά της. Ἀπό τήν στιγμή πού γνώρισε τόν Κύριο καί δέχθηκε στήν ψυχή της τό κάλεσμά Του, Τόν ἀκολούθησε μέ πιστότητα καὶ ἀφοσίωση.
Ἦταν μεγαλεῖο ἀρετῆς καὶ ἁγιότητος. Μακάρι καὶ ἐμείς νὰ ἀνακαλύψουμε αὐτό τό μεγαλεῖο, νά τό ποθήσουμε καί νά τό κατακτήσουμε. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
