«Ὅθεν ρύσασθε παθῶν δυσάθλων καί θλίψεων, τούς πόθῳ
τῷ ναῷ ὑμῶν προσέρχοντας».
Ἀγαπητοί μου πατέρες καί ἀδελφοί, Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Οἱ Ἅγιοι Κοσμᾶς καί Δαμιανός κατάγονταν ἀπό τήν Ἀσία. Οἱ γονεῖς τους ἦταν ἄριστο πρότυπο χριστιανῶν συζύγων. Ὅταν ἡ μητέρα τους Θεοδότη ἔμεινε χήρα, ἀφιέρωσε κάθε προσπάθειά της στήν χριστιανική ἀνατροφή τῶν δύο παιδιῶν της.
Τούς δύο ἀδελφούς διέκρινε εὐφυΐα καὶ ἐπιμέλεια στά γράμματα, γι’ αὐτό καί σπούδασαν πολλές ἐπιστῆμες. Ἰδιαίτερα ὅμως, ἐπιδόθηκαν στήν ἰατρική, τήν ὁποία ἐξασκοῦσαν ὡς διακονία φιλανθρωπίας πρός τόν πλησίον.
Ὅταν ὁ Κύριος ἔστειλε τούς μαθητές Του νά κηρύξουν στά ἔθνη τό Εὐαγγέλιο, τούς ἐφοδίασε μέ ἐξαιρετικά χαρίσματα καί τούς παρήγγειλε: «ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, λεπροὺς καθαρίζετε, νεκροὺς ἐγείρετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε∙ δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε» (Ματθ. 10, 8). Ὁ Χριστός προτρέπει τούς Ἀποστόλους, νά κάνουν χρήση τῶν χαρισμάτων αὐτῶν καί ταυτόχρονα τούς ὑπενθυμίζει, ὅτι δωρεάν τά ἔλαβαν καί δωρεάν πρέπει νά τά μεταδώσουν. Οἱ Ἀπόστολοι τήρησαν αὐτή τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου, ὅπως καί οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι, Κοσμᾶς καί Δαμιανός, πού ἑορτάζουμε σήμερα.
Θεράπευαν τίς ἀσθένειες τῶν ἀνθρώπων, καί ἰδιαίτερα τῶν φτωχῶν, χωρίς νά λαμβάνουν χρήματα, γι’ αὐτό καί ὀνομάστηκαν «Ἀνάργυροι», ἐνῶ παράλληλα παρεῖχαν θεραπεία καί στίς ψυχές τους. Καί δέν θεράπευαν μόνο ἀνθρώπους, ἀλλά καί τά ζῶα.
Οἱ θαυματουργικές ἰάσεις ἀσθενειῶν πού ἀποδίδονται σ΄ αὐτούς, τόσο κατά τήν διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς τους, ὅσο καί μετά τήν κοίμησή τους, εἶναι ἀναρίθμητες. Γι΄ αὐτό τόν λόγο καί τούς ἔδωσε ἡ Ἐκκλησία τήν προσωνυμία, «θαυματουργοί».
Πολλοί ἀσθενεῖς πού θεραπεύθηκαν, ἤθελαν νά τούς εὐχαριστήσουν. Ἀλλά αὐτοί δέν δέχονταν τίς εὐχαριστίες καί ἀπαντοῦσαν μέ τόν ὀρθό λόγο τῆς Ἁγίας Γραφῆς: «Ἡ εὐλογία καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ σοφία καὶ ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ δύναμης καὶ ἡ ἰσχὺς τῷ Θεῷ ἡμῶν εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων». Ἔτσι, ταπεινά, ἀφοῦ διακόνησαν σέ ὅλη τους τήν ζωή τόν συνάνθρωπο, πέθαναν εἰρηνικά καί τάφηκαν στήν τοποθεσία Φερεμά.
Δικαίως, λοιπὸν, ψάλλει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία: «Πηγὴν ἰαμάτων ἔχοντες, Ἅγιοι Ἀνάργυροι, τὰς ἰάσεις παρέχετε πᾶσι τοῖς δεομένοις… ἰατρεύοντες τὰ πάθη τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων ἡμῶν», πού σημαίνει, ὅτι οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι ἔλαβαν εἰδική χάρι ἀπό τόν Θεό, ὥστε νά καταστοῦν «πηγὴ ἰαμάτων» καί νά προσφέρουν σέ ὅσους τούς παρακαλοῦσαν τήν «ἴασιν ψυχῆς τε καὶ σώματος».
Ἀνάμεσα στίς θεραπεῖες καί τά φάρμακα πού χορηγοῦσαν οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι, βρίσκεται καί ἕνα ξεχωριστό θεραπευτικό μέσο. Ἕνα φάρμακο, πού καί οἱ ἴδιοι συχνά χρησιμοποιοῦσαν. Εἶναι ἡ Θεία Εὐχαριστία. Τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Θεία Εὐχαριστία, κατά τόν Ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Θεοφόρο, εἶναι «φάρμακον ἀθανασίας, ἀντίδοτον τοῦ μή ἀποθανεῖν, ἀλλά ζῆν ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ διά παντός».
Δυστυχώς, σήμερα, δέν ἔχουμε αὐτήν τήν συχνή καί οὐσιαστική σχέση μέ τήν Θεία Κοινωνία. Ὅπως γράφει ὁ μακαριστός π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν γιά τήν πρώτη Ἐκκλησία, ἡ μετοχή στήν Θεία Εὐχαριστία ἦταν ἡ κύρια ἐκπλήρωση τῆς Ἀκολουθίας. Συνεπῶς, μόνο οἱ «ἀφορισμένοι» ἀποκλείοταν ἀπό τήν Θεία Εὐχαριστία μαζί μέ τούς κατηχουμένους.
Σήμερα, αὐτή ἡ συλλογική καί λειτουργική κατανόηση τῆς Θείας Εὐχαριστίας ἀντικαταστάθηκε ἀπό μία ἀτομιστική κατανόηση καί τό σῶμα τῶν πιστῶν μεταβλήθηκε σέ ἕνα σῶμα «μη μεταλαμβανόντων», καί ἡ στάση τῆς συμμετοχῆς στήν Θεία Λειτουργία, ἀντικαταστάθηκε ἀπό τήν ἰδέα τῆς παρακολουθήσεως.
Ἄς εἶναι οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι πρότυπα ἀληθινῆς καί συχνῆς σχέσεως μέ τήν Θεία Κοινωνία, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν αἰώνιον». Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
