Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Ὅσοι πιστεύουμε στὸν Χριστό, ὅσοι ἔχουμε ἐπιλέξει νὰ ἀνήκουμε στὴν Ἐκκλησία Του, ὅσοι ἔχουμε ἀποφασίσει νὰ ρυθμίσουμε τὴν ζωή μας σύμφωνα μὲ τὸ θέλημά Του, μᾶς ἀπασχολεῖ, λίγο ἕως πολύ, ἕνα ἐρώτημα: Ἄραγε, μᾶς θεωρεῖ ὁ Χριστὸς δικούς Του; Μᾶς κατατάσσει μεταξὺ ἐκείνων ποὺ ἀκολούθησαν τὸν δρόμο τῆς ἀγάπης καὶ τῆς θυσίας Του; Θὰ εἴμαστε κάποιοι ἀπὸ ἐκείνους πού, τὴν φοβερὴ ὥρα τῆς κρίσεως, θὰ ἀκούσουν ἐκεῖνο το: «Ἐλᾶτε, οἱ εὐλογημένοι ἀπ’ τὸν Πατέρα μου, κληρονομῆστε τὴ βασιλεία ποὺ σᾶς ἔχει ἑτοιμαστεῖ ἀπ’ τὴν ἀρχὴ τοῦ κόσμου» (Μτθ. 25:35);
Σήμερα, τόσο ἡ Εὐαγγελικὴ ὅσο καὶ ἡ Ἀποστολικὴ περικοπὴ ἀπαντοῦν σὲ ἕνα κοινὸ ἐρώτημα: Μὲ τί κριτήρια μᾶς ἀξιολογεῖ ὁ Κύριος; Μὲ ποιά ζυγαριά μας ζυγίζει; Μὲ ποιό μέτρο μας μετρᾶ;
Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο περιγράφει τὴν κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν, μὲ ἐκεῖνο τὸ συγκλονιστικό: «Ἀκολουθῆστε με» (Μτθ.4:19).
Μᾶς περιγράφει ὅμως καὶ τὴν ἑτοιμότητα τοῦ Πέτρου καὶ τοῦ Ἀνδρέα, τοῦ Ἰακώβου καὶ τοῦ Ἰωάννη νὰ ἐγκαταλείψουν ἀμέσως τὰ πάντα καὶ χωρὶς καμία ἐγγύηση, χωρὶς καμία ἐξασφάλιση, νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν σὲ ἕνα ταξίδι μὲ ἄγνωστο προορισμό.
Συγκινούμαστε μὲ τὴν προθυμία τους, συγχρόνως ὅμως προβληματιζόμαστε μὲ τὴν ἀπόφασή τους. Τί ἦταν ἐκεῖνο ποὺ τοὺς ἔπεισε νὰ ἀλλάξουν μέσα σὲ μιὰ στιγμὴ τὴν ζωή τους; Κανένα σχέδιο καὶ κανένα πρόγραμμα δὲν τοὺς παρουσιάζει ὁ μέχρι τότε ἄγνωστος γι΄ αὐτοὺς Ἰησοῦς. Μόνο ἐκεῖνο το: «Ἔγω θὰ σᾶς κάνω ψαράδες ἀνθρώπων» (Μτθ.4:19).
Εἶναι ἀμφίβολο ἂν κατάλαβαν ἔστω καὶ στὸ ἐλάχιστο, τί ἐννοοῦσε ἐκείνη τὴν ὥρα ὁ Χριστός. Κι ὅμως! Τὸν ἀκολουθοῦν χωρὶς καμία ἐρώτηση. Δὲν γνωρίζουμε τὸν λόγο. Τὸ μόνο ποὺ μποροῦμε νὰ ὑποψιαστοῦμε εἶναι ἕνα μυστικὸ σκίρτημα τῆς καρδιᾶς τους, μιὰ ἐσωτερικὴ διαβεβαίωση πὼς ὁ ἄνθρωπος ποὺ τοὺς καλεῖ ἔχει νὰ τοὺς ἀποκαλύψει ἕνα μεγάλο μυστικό.
Ἰδού, λοιπόν, ἕνα πρῶτο κριτήριο ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ Θεός: Τὴν ἁγνὴ καὶ πρόθυμη καρδιά. Δὲν ἔχει σημασία γιὰ Ἐκεῖνον ἡ ἀνθρώπινη σοφία καὶ ἡ κοινωνικὴ θέση. Μᾶς καλεῖ μὲ τὴν φωνὴ μιᾶς ἄλλης λογικῆς, ἡ ὁποία δὲν ἀναλύει, δὲν ζητᾶ ἀποδείξεις, δὲν ζητᾶ ἐγγυήσεις. Μιᾶς ἄλλης λογικῆς ποὺ ἀφοσιώνεται, ποὺ ἐμπιστεύεται, ποὺ πιστεύει ὁλοκληρωτικά. Μιὰ λογικὴ ποὺ φαίνεται νὰ κατέχουν τὰ παιδιὰ καὶ ὄχι οἱ μεγάλοι. Ἴσως αὐτὸ νὰ εἶναι τὸ κλειδὶ πίσω ἀπὸ τὴν φράση τοῦ Χριστοῦ μας: «Σᾶς βεβαιώνω πὼς ὅποιος δὲ δεχτεῖ τὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ σὰν παιδί, δὲ θὰ μπεῖ σ’ αὐτὴ» (Μρκ. 10:15).
Ἐὰν τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο μᾶς παρουσιάζει ἐκεῖνα ποὺ ἔχουν βαρύτητα καὶ σημασία στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ, ὁ σημερινὸς Ἀπόστολος μᾶς παρουσιάζει ἐκεῖνα ποὺ δὲν ἔχουν γι΄ Αὐτὸν μεγάλη σημασία, ἔστω καὶ ἂν οἱ ἄνθρωποι τὰ θεωροῦν σημαντικά. Θὰ καταλάβουμε καλύτερα τὸ βαθύτερο νόημα καὶ τὰ διδάγματα τῆς σημερινῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς ἐὰν λάβουμε ὑπ’ ὄψη μας καὶ τὸν λόγο γιὰ τὸν ὁποῖο γράφτηκε.
Πρὸ ὀλίγου, λοιπόν, ἀκούσαμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τὴν μεγαλύτερη ἐπιστολὴ του σὲ ἔκταση ἀλλὰ καὶ τὴν πιὸ σημαντικὴ ἀπὸ πλευρᾶς περιεχομένου. Ὁ Παῦλος, κατὰ πᾶσα πιθανότητα, εἶναι ὁ πρῶτος ποὺ κήρυξε τὸ Εὐαγγέλιο στὴν πρωτεύουσα τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, γύρω στὸ 50 μετὰ Χριστόν, κατὰ τὴν πρώτη φυλάκισή του. Εἶναι ὅμως βέβαιον ὅτι ἡ πρώτη Ἐκκλησία τῆς Ρώμης ἱδρύθηκε ἀπὸ μέλη τῆς τότε ἀκμάζουσας ἰουδαϊκῆς παροικίας, τὰ ὁποῖα εἶχαν ἀκούσει τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου στὰ Ἱεροσόλυμα καὶ τὸ μετέφεραν στὴν Ρώμη. Ὁπωσδήποτε ὑπῆρχαν ὅμως καὶ χριστιανικὲς κοινότητες πρώην εἰδωλολατρῶν. Ἡ ἐπιστολή, λοιπόν, ἀπευθύνεται ὄχι σὲ μία ἀλλὰ σὲ ποικίλες χριστιανικὲς κοινότητες τῆς Ρώμης. Ἡ συγκεκριμένη ὅμως περικοπὴ ἀφορᾶ τούς Ἑβραίους.
Τί εἶναι ἐκεῖνο ποὺ γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ ἐπιδιώκει νὰ ἀνατρέψει ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν στὴν νοοτροπία τῶν συμπατριωτῶν του; Τὴν βεβαιότητά τους πὼς ἡ ἑβραϊκή τους καταγωγή, ἀκόμη καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, τοὺς ἔδινε κάποια ἰδιαίτερα προνόμια καὶ πώς, ἡ καταγωγὴ αὐτή τούς ξεχώριζε ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους Χριστιανοὺς ποὺ προέρχονταν ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες.
Προσέξτε, τί λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Ὁ Θεὸς δὲν κάνει διακρίσεις. Αὐτὸ ποὺ ἐσεῖς οἱ Ἑβραῖοι θεωρεῖτε προνόμιο, στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ εὐθύνη. Ὁ Θεὸς φανέρωσε σὲ σᾶς τὸν Νόμο Του. Αὐτό, ὄχι μόνον δὲν σᾶς εὐνοεῖ ἀλλὰ μπορεῖ καὶ νὰ σᾶς καταδικάσει. Διότι, ὅσοι ἁμάρτησαν χωρὶς τὸν Νόμο, θὰ κριθοῦν ἐπιεικέστερα ἐξ αἰτίας τῆς ἄγνοιας του. Ὅσοι ὅμως γνώρισαν τὸν Νόμο, θὰ κριθοῦν αὐστηρότερα μὲ βάση αὐτή τους τὴν γνώση» (Ρωμ. 2:11-12).
Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει πὼς ὁ Κύριος δὲν λαμβάνει ὑπόψη οὔτε τὴν καταγωγὴ οὔτε τὴν θρησκευτικὴ ἀνατροφὴ τοῦ καθενός μας. Ὁ Θεὸς θεωρεῖ δικούς Του ὄχι ἐκείνους ποὺ ἀνατράφηκαν μὲ τὸ θέλημά του ἢ τὸ γνωρίζουν θεωρητικά. Ἄνθρωποι δικοί Του εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἐφαρμόζουν τὸ θέλημά Του (13).
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὅμως δὲν σταματᾶ ἐκεῖ. Ἡ συνέχεια τῆς περικοπῆς ἔρχεται νὰ γκρεμίσει κάθε ἀλαζονεία ποὺ συχνὰ ἐμφανίζεται στὴν ψυχὴ ἐκείνων ποὺ τοὺς χαρακτηρίζει μιὰ ἔπαρση, ἐπειδὴ φέρουν μιὰ θρησκευτικὴ ἐτικέτα.
«Ὑπάρχουν ἄνθρωποι», λέει πρὸς τοὺς Ρωμαίους, «οἱ ὁποῖοι, ἂν καὶ δὲν γνώρισαν τὸν Νόμο, ἐφαρμόζουν ὅσα ὁρίζει ὁ Νόμος. Ἀποδεικνύουν ἔτσι πὼς ὁ Νόμος τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι γραμμένος μόνον στὶς πλάκες τοῦ Μωυσῆ ἀλλὰ στὴν καρδιὰ τοῦ κάθε ἀνθρώπου» (14-15).
Ἀδελφοί μου,
Ἡ καρδιά μας εἶναι πλασμένη νὰ ἀγαπᾶ. Στὰ βάθη της ὑπάρχει χαραγμένη μία πανανθρώπινη σφραγῖδα ποὺ ὀνομάζεται «συνείδηση». Αὐτὴ ὑπαγορεύει σὲ κάθε ἄνθρωπο τὸ σωστὸ καὶ τὸ λάθος. Αὐτὴ τὴν φωνὴ ἦρθε νὰ ἀποκαλύψει στὸν ἄνθρωπο ὁ Ἐνσαρκωμένος Θεός, ὁ Κύριός μας. Ὅποιος Τὸν ἀκολουθεῖ, χαρίζει στὴν καρδιά του τὴν γαλήνη καὶ τὸ ἀρχέγονο φῶς της.
Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποθοῦν τὴν ἀγάπη. Ὁ σκληρὸς κόσμος ὅμως, μέσα στὸν ὁποῖον ζοῦμε, ἔχει πείσει πολλοὺς πὼς ἡ ἀγάπη δὲν ἔχει θέση στὴν σημερινὴ κοινωνία. Γι΄ αὐτὸ ἀπογοητεύονται, ἀπομονώνονται ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους καὶ μαθαίνουν νὰ ζοῦν μὲ τοὺς φόβους καὶ τὴν μοναξιά τους. Ἐδῶ βρίσκεται καὶ ἡ δική μας εὐθύνη: Ἂς γίνει ἡ ζωή μας πηγὴ ἐλπίδος καὶ ἐπιβεβαιώσεως πώς, τελικά, τὸ φῶς θὰ νικήσει τὸ σκοτάδι καὶ πὼς ἡ ἀπογοήτευση θὰ μαραθεῖ μπροστὰ στὴν ἐλπίδα ποὺ χαρίζει ὁ Ἀναστημένος Χριστός. Ἡ ἀνθρωπότητα δὲν εἶναι καταδικασμένη. Ὁ δρόμος τῆς ἐξόδου ἀπὸ τὰ τραγικά της ἀδιέξοδα εἶναι ἀνοικτός, ἀρκεῖ οἱ ἄνθρωποι νὰ ἀκούσουν τὴν φωνὴ τῆς συνειδήσεώς τους, νὰ γεμίσουν τὴν ψυχή τους μὲ ἀγάπη καὶ καλοσύνη καὶ νὰ ἀνταποκριθοῦν στὸ κάλεσμα Ἐκείνου ποὺ μᾶς ὑπόσχεται μιὰ ζωὴ εἰρήνης καὶ αἰώνιας χαρᾶς. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
