Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Κατὰ τὴν τελετὴ τῆς ἀρτοκλασίας, ἀκούγεται ἕνας ἀπὸ τοὺς ὡραιότερους καὶ πιὸ ἀγαπητοὺς ὕμνους τῆς ὀρθόδοξης λατρείας μας: «Πλούσιοι ἐπτώχευσαν καὶ ἐπείνασαν. Οἱ δὲ ἐκζητοῦντες τὸν Κύριον, οὐκ ἐλαττωθήσονται παντὸς ἀγαθοῦ».
Ὑπέροχο τὸ μήνυμα τοῦ ὕμνου αὐτοῦ. Βαθύτατες εἶναι καὶ οἱ πνευματικές του προεκτάσεις. Κρύβει, ὅμως, καὶ μία ἀντίφαση: Ὁ πλούσιος, ὁ ὁποῖος ἀφιέρωσε ὅλη του τὴν ὕπαρξη στὴν ἀπόκτηση τῶν θησαυρῶν τοῦ κόσμου τούτου, θὰ στερηθεῖ τὴν τροφή, καὶ τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς του. Ἀντίθετα, ὁ φτωχὸς γιὰ τὰ μάτια τοῦ κόσμου, αὐτὸς ποὺ ἔστρεψε τὴν καρδιά του στοὺς θησαυροὺς ἑνὸς κόσμου ἄλλου, καὶ ἐκείνος θὰ ἀποκτήσει καὶ δὲν θὰ στερηθεῖ οὔτε αὐτοῦ τοῦ κόσμου τὰ ἀγαθά.
Αὐτῆς τῆς παράξενης ἀντίφασεως ἡ ἐξήγηση βρίσκεται στὴν σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή. Πρωταγωνιστής, βεβαίως, εἶναι ὁ Κύριός μας. Συμπρωταγωνιστὲς του ὅμως εἶναι δέκα χιλιάδες ἄνθρωποι, ἄνδρες, γυναῖκες καὶ παιδιά.
Τί ζητοῦν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι καὶ ἀκολουθοῦν τὸν Χριστὸ κατὰ πόδας; Ζητοῦν παρηγοριά, ζητοῦν ἴαση, ζητοῦν νόημα ζωῆς, ζητοῦν ξεπέρασμα τῆς λύπης ἀπὸ τὴν φθορά, ζητοῦν ὑπέρβαση τοῦ φόβου τοῦ θανάτου. Ἔχουν ἐγκαταλείψει τὶς δουλειές τους, ἔχουν ἀδιαφορήσει γιὰ τὴν ξεκούραση, τὴν διατροφή, τὴν ἐπιστροφή τους. Ὅλο τους τὸ ἐνδιαφέρον, ὅλη τους ἡ καρδιὰ εἶναι στραμμένη πρὸς Ἐκεῖνον ποὺ τοὺς προσφέρει ρήματα ζωῆς αἰωνίου. Καὶ Ἐκεῖνος δὲν τοὺς ἀπογοητεύει· διδάσκει, παρηγορεῖ, γιατρεύει.
Γιὰ ὧρες Τὸν ἀκοῦν καὶ ἡ ψυχὴ τοὺς χορταίνει. Σύντομα, ὅμως, τὸ ἀνθρώπινο σῶμα ζητᾷ τὰ «δικαιώματά» του. Ἔρχεται ἡ κούραση τὸν ἀνδρῶν, ἔρχεται ἡ ἐξάντληση τῶν γυναικῶν μὲ τὰ μικρὰ παιδιὰ στὰ χέρια, ἔρχεται ἡ πείνα καὶ γιὰ ὑλικὴ τροφή.
Τὴν ἀγωνία τους ἀντιλαμβάνονται οἱ μαθητὲς καὶ τὴν μεταφέρουν στὸν Χριστό. Κι Ἐκεῖνος, βάζοντας τὰ πνευματικὰ σὲ δεύτερη μοῖρα, φροντίζει ἀμέσως γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ σώματος. Ἀπευθύνεται στοὺς μαθητές Του: «Δῶστε τους ἐσεῖς νὰ φᾶνε».
Τί νὰ δώσουν ὅμως; Ἀσήμαντη ἡ τροφὴ ποὺ βρέθηκε διαθέσιμη τὸ δειλινὸ τῆς ἡμέρας ἐκείνης: Πέντε ψωμιὰ καὶ δύο ψάρια. Αὐτὰ ὅμως τὰ ἀσήμαντα ἔγιναν ἡ πρώτη ὕλη γιὰ τὸ μεγάλο θαῦμα. Τὰ κρατᾷ στὰ ἄχραντα χέρια Του καὶ τὰ αὐξάνει σὲ τροφὴ ὑπεράφθονη.
Μαζὶ μὲ τὸν θαυμασμό μας, ὅμως, ἄς προσέξουμε καὶ κάποιες ἀποκαλυπτικὲς λεπτομέρειες:
Πρῶτα, τὴν στάση ποὺ ἔχει ὁ Κύριος ἀπέναντι στὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ κατ’ ἐπέκταση, στὶς ὑλικὲς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου. Κατὰ τὴν ἡμέρα ἐκείνη, δέκα χιλιάδες ἄνθρωποι ἔγιναν μάρτυρες ἑνὸς θαύματος ἀλλὰ καὶ μίας ἀποκάλυψεως: Τῆς προνοίας τοῦ Θεοῦ ποὺ θέλει τὸ ἀγαπημένο του πλάσμα νὰ μὴν στερηθεῖ τίποτα, οὔτε στὸ σῶμα, οὔτε στὴν ψυχή του. Καὶ μάλιστα, ἡ, κατὰ πολλούς, περιφρονημένη ὕλη, κατὰ τὴν ἡμέρα ἐκείνη, ἔγινε μέσο ἀποκάλυψεως τῆς θαυματουργικῆς δύναμεως τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἄπειρης φιλανθρωπίας Του. Πολύτιμο τὸ δίδαγμα αὐτὸ γιὰ ὅλους μας! Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη δὲν ἀδιαφορεῖ γιὰ τὶς ὑλικὲς ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ θρέψει καὶ τὰ δυὸ συστατικά του, ψυχὴ καὶ σῶμα. Ἂν θέλουμε ἡ ἀγάπη μας νὰ μιμηθεῖ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, δὲν πρέπει ποτὲ νὰ ξεχνᾶμε τὴν διπλὴ αὐτὴ ἀνάγκη τοῦ κάθε ἀνθρώπου.
Ὑπάρχει ὅμως καὶ κάτι δεύτερο: Δὲν μοιράζει ὁ Κύριος στὸν ὄχλο τὰ πολλαπλασιασμένα ἀγαθά. Τὸ ἔργο αὐτὸ ἀναθέτει στοὺς μαθητές Του. Αὐτοὶ γίνονται ἡ προέκταση τοῦ δικοῦ Του χεριοῦ καὶ τῆς δικῆς Του καρδιᾶς, ὥστε κανείς, ἀπολύτως κανείς, νὰ μὴν μείνει πεινασμένος. Ἀλλὰ καὶ τὰ δώδεκα (12) κοφίνια τῶν περισσευμάτων δὲν ἀποτελοῦν τυχαῖο γεγονός. Εἶναι σὰν νὰ παραδίδει ἕνα κοφίνι σὲ κάθε ἕναν ἀπὸ τοὺς δώδεκα μαθητές του καὶ νὰ προαναγγέλλει τὴν μετέπειτα ἀποστολή τους. Ἐκείνη τὴν ὥρα δὲν εἶπε τίποτα, ἡ ἐντολὴ τοῦ ὅμως ἀκούγεται ξεκάθαρα μέσα στοὺς αἰῶνες καὶ ἀπευθύνεται, ὄχι μόνον πρὸς τοὺς Ἀποστόλους, ἀλλὰ καὶ πρὸς ὅλους ἐκείνους ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν: «Πᾶρτε τὰ περισσεύματα αὐτὰ ὡς ἀνάμνηση τῆς δύναμεως καὶ τῆς ἀγάπης μου καὶ σκορπιστεῖτε στὸν κόσμο, ἀποκαλύπτοντας τὸν ἕναν καὶ ἀληθινὸ Θεό, τὸν Μόνο ποὺ μπορεῖ νὰ χαρίσει ὑπεράφθονη τροφὴ σὲ ψυχῇ καὶ σῶμα».
Ἀδελφοί μου,
Οἱ ἄνθρωποι, μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό, κοπιάζουν, ἀλλὰ ὁ καρπὸς τῶν κόπων τοὺς εἶναι καταδικασμένος νὰ δαπανᾶται διαρκῶς μέχρις ὅτου ἐξαντληθεῖ. Τὸ ἁπλό, ὅμως, πρόσφορο ποὺ παραδίδεται στὰ χέρια τοῦ ἱερέα εἶναι ἀπὸ τὸ ἴδιο ὑλικὸ ποὺ ἦταν φτιαγμένα καὶ τὰ πέντε ψωμιὰ τοῦ θαύματος τῆς σημερινῆς περικοπῆς. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τὸ μεταβάλλει σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, γίνεται τροφὴ ἀδαπάνητη γιὰ τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχὴ ἐκείνου ποὺ τὸ λαμβάνει. Ὁ Ἴδιος ὁ Θεὸς προσφέρεται ὡς τροφὴ σ’ ἐμᾶς, τοὺς τραυματισμένους καὶ πεινασμένους. Τί περισσότερο νὰ ζητήσει κανεὶς καὶ πῶς νὰ ἀνταποδώσει τὴν ὑπερκόσμια αὐτὴ προσφορά;
Αὐτὸς εἶναι ὁ κύριος λόγος ποὺ συγκεντρωνόμαστε κάθε Κυριακὴ γιὰ νὰ δεχτοῦμε τὴν τροφὴ τοῦ ἐπουράνιου Ζωοδότη μας καὶ νὰ ἀπευθύνουμε Θεία Εὐχαριστία πρὸς Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος διαρκῶς εἶναι διαθέσιμος νὰ μᾶς χαρίσει ζωὴ καὶ περισσότερο ἀπὸ ζωή.
Ὅσο γιὰ τοὺς ἱερεῖς πού μας μεταδίδουν τὴν Θεία Κοινωνία, δὲν κάνουν τίποτε ἄλλο ἀπὸ τό νά ἀκολουθοῦν τὴν θεία κληρονομιὰ τῶν μαθητῶν καὶ Ἀποστόλων τοῦ Κυρίου μας: Τὴν μετάδοση τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ ὡς δῶρο ἀδαπάνητο καὶ ἱκανὸ νὰ χαρίζει στὴν ἀνθρώπινη ὑπάρξη τὴν πληρότητα καὶ τὸν χορτασμό.
Ἐὰν κατανοήσουμε ὅλα αὐτὰ μὲ τὸν νοῦ, ἀλλά, κυρίως, μὲ τὴν καρδιά μας, θὰ ἀντιληφθοῦμε καὶ τὴν σημασία τῆς συχνῆς Θείας Κοινωνίας. Πασχίζουμε καθημερινὰ γιὰ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ἂν καὶ ξέρουμε πὼς ποτὲ δὲν εἶναι ἀρκετὰ καὶ πώς, ἀργὰ ἢ γρήγορα, θὰ τὰ ἀποχωριστοῦμε. Τὴν τροφὴ ὅμως τῆς ψυχῆς, ἂν καὶ διατίθεται διαρκῶς καὶ ἀπαιτεῖ ἀπό μας μόνον τὴν προθυμία καὶ τὴν πίστη μας, τὴν ἀμελοῦμε, ἂν καὶ ξέρουμε πὼς ἀποτελεῖ πύλη εἰσόδου στὴν αἰωνιότητα. Ὅπως οἱ πλούσιοι τοῦ κόσμου τούτου, ἀφοσιωνόμαστε στὴν ἀπόκτηση προσωρινοῦ καὶ φθαρτοῦ πλούτου, καταδικάζοντας τὸν ἑαυτό μας σὲ μιὰ διαρκῆ καὶ ἀναπόφευκτη ἐξασθένηση τῶν δυνάμεών μας. Κι ὅμως, κάθε Κυριακή, στὸ Ἅγιο Ποτήριο, μᾶς περιμένει μία ἀδαπάνητη τροφή, ἱκανὴ νὰ θρέψει ὁλόκληρη τὴν ὕπαρξή μας καὶ νὰ μᾶς χαρίσει πλοῦτο αἰώνιο.
Ἄς γίνει, λοιπόν, ἡ Θεία Κοινωνία ἡ πιὸ συχνὴ τροφοδοσία μας, ἡ στήριξη τῆς κάθε ἀδυναμίας μας, ἡ παρηγοριὰ τῆς κάθε λύπης μας, ἡ ἐνίσχυση τῆς ἐλπίδος μας, τὸ φάρμακο κάθε ἀσθένειας, ἡ ἀναζωογόνηση τῆς ἀγάπης μας γιὰ τοὺς ἀδελφούς μας, ἡ ἀναθέρμανση τῆς εὐγνωμοσύνης μας πρὸς τὸν Θεό. Κυρίως ὅμως, ἡ συχνὴ Θεία Κοινωνία ἄς γίνει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ ἐγκατεστημένος μέσα μας, ἡ πηγὴ κάθε ἀγαθοῦ καὶ ὁ ἀσύγκριτος θησαυρός μας. Ἀμήν._
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
