Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Χαρὰ καὶ ἀνυπομονησία αἰσθάνονται οἱ ταξιδιῶτες ὅταν, μετὰ ἀπὸ ἕνα πολυήμερο ταξίδι, ἀντικρίζουν ἀπὸ μακριὰ τὸν τόπο τοῦ προορισμοῦ τους. Ἔτσι κι ἐμεῖς, αὐτὴ τὴν τελευταία Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν πρὶν τὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα, προετοιμαζόμαστε μὲ τὰ ἴδια συναισθήματα, προκειμένου νὰ βιώσουμε προσωπικὰ τὸ Θεῖο Δρᾶμα καὶ νὰ γίνουμε συμμέτοχοι τῆς θριαμβευτικῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρα καὶ Λυτρωτή μας.
Σὲ αὐτὸ τὸ τελευταῖο στάδιο τῆς πνευματικῆς μας διαδρομῆς καιροφυλακτεῖ ὅμως καὶ ἕνας κίνδυνος: Νὰ ἐπαναπαυτοῦμε στοὺς καρποὺς τῶν προηγούμενων κόπων μας καὶ νὰ ἐπιτρέψουμε στὸν πνευματικό μας ζῆλο νὰ ἀτονήσει. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, εἶναι ἀπόλυτη ἀνάγκη νὰ ὁλοκληρώσουμε τὴν περίοδο τῆς ἀσκήσεως μὲ ἔντονο καὶ σταθερὸ ζῆλο μετανοίας.
Ἡ Ἐκκλησία μας, γνωρίζοντας τὸν κίνδυνο τῆς ψυχικῆς κόπωσης ποὺ χαρακτηρίζει ὅλους μας, προβάλλει σήμερα ἕνα ἀπὸ τὰ συγκλονιστικότερα πρόσωπα τῆς χορείας τῶν ἁγίων, τὸ ὁποῖο, μὲ θαυμαστὴ ὑπομονή, ὑπεβλήθη σὲ ἕναν τιτάνιο ἀγῶνα μετανοίας καὶ καθάρσεως. Πρόκειται γιὰ τὴν ὁσία Μαρία τὴν Αἰγυπτία, ἡ ὁποία, μὲ τὸν ἀγῶνα της ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, διήνυσε μία κολοσσιαία ἀπόσταση ἀπὸ τὸ ἔσχατο βάθος τῆς ἀκόλαστης ζωῆς ἕως τὸ ἀνώτατο ὕψος τῆς ἁγιότητας.
Ἡ προσωπικότητα τῆς μεγίστης αὐτῆς ἀσκήτριας τῆς ἐρήμου μᾶς παραδίδει ἕνα μεγαλειῶδες διπλὸ πνευματικὸ δίδαγμα. Καταρχάς, μᾶς προειδοποιεῖ γιὰ τὸν μεγάλο κίνδυνο ποὺ διατρέχει ὁ ἄνθρωπος νὰ χάσει ἐντελῶς τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ ὁδηγηθεῖ σὲ ἀπόλυτη νέκρωση τῆς ψυχῆς του ἐξαιτίας τῆς ἁμαρτίας. Αὐτὸ συνέβη μὲ τὴν ὁσία Μαρία. Γεννημένη στὴν Αἴγυπτο τὸν ἕκτο αἰῶνα, ἐγκατέλειψε, μικρό κορίτσι, τοὺς γονεῖς της καὶ βρέθηκε στὴν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου, γιὰ 17 ὁλόκληρα χρόνια, ἔζησε στὸν βοῦρκο τῆς σαρκικῆς ἁμαρτίας. Θέλησε μάλιστα νὰ μεταφέρει τὴν ἀκόλαστη ζωή της καὶ στὴν Ἱερὰ Γῆ, ὅπου ἔζησε ὁ Κύριος, μπαίνοντας μία μέρα σὲ ἕνα πλοῖο ποὺ μετέφερε προσκυνητὲς γιὰ προσκύνημα στὰ Ἱεροσόλυμα, μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Σὲ αὐτὸ ὅμως τὸν ἱερὸ τόπο, στὸν ὁποῖον βρέθηκε χωρὶς καμία πνευματικὴ συναίσθηση καὶ εὐαισθησία, ἦταν θέλημα Θεοῦ νὰ νιώσει τὸ πρῶτο σκίρτημα μιᾶς ἄλλης, νέας ζωῆς. Ἀκριβῶς τὴν ἡμέρα τῆς ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἑνώθηκε καὶ αὐτὴ μὲ τὸ πλῆθος τῶν προσκυνητῶν ποὺ ἔμπαιναν στὸν μεγάλο ναὸ γιὰ νὰ παρακολουθήσουν τὴν ἀκολουθία τῆς ὑψώσεως, περισσότερο ἀπὸ περιέργεια παρὰ ἀπὸ πίστη. Γεγονὸς ὅμως μυστήριο καὶ ἀνεξήγητο: Προσπαθώντας νὰ περάσει τὴν εἴσοδο τοῦ ναοῦ, μία ἀόρατη δύναμη τὴν ἔσπρωχνε πρὸς τὰ ἔξω. Αὐτὴ ἦταν καὶ ἡ κρίσιμη στιγμὴ στὴ ζωὴ τῆς Ὁσίας Μαρίας. Ἢ θὰ ἀπομακρυνόταν, ἀδιαφορώντας γιὰ τὸ θεῖο αὐτὸ σημεῖο ἢ θὰ παρέδιδε ὁλοκληρωτικὰ τὸν ἑαυτό της σὲ ἕνα ἐπουράνιο κάλεσμα.
Καὶ τότε, τὸ θαῦμα τῆς μεταστροφῆς, ἀνάλογο μὲ ἐκεῖνο ποὺ βίωσε ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πορεία πρὸς τὴν Δαμασκό, συντελέστηκε. Μὲ δάκρυα, ἐπικαλέστηκε τὴν Παναγία, τὸ ἄνθος τῆς ἁγιότητος καὶ τῆς ἁγνότητος, καὶ τὴν ἐκάλεσε ὡς μεσίτρια ἐνώπιον τοῦ Υἱοῦ της, μὲ τὴν θερμὴ παράκληση νὰ ἀξιωθεῖ νὰ προσκυνήσει τὸ Τίμιο Ξύλο. Συγχρόνως, ἐνώπιον τοῦ θρόνου τῆς Θεοτόκου, κατέθεσε τὴν ἀπόφασή της νὰ ἐξαγνίσει τὸ σῶμα της καὶ νὰ τὸ ἐπιστρέψει στὸν Δημιουργό της κεκαθαρμένο.
Ἡ ἐξιστόρηση αὐτή, ἀδελφοί μου, πρέπει νὰ ἀποτελέσει γιὰ μᾶς πηγὴ μεγάλης παρηγοριᾶς καὶ ἐλπίδας. Δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ ἡ ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτίας μας συνοδεύεται ἀπὸ τὴν ἀπελπισία. Δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ αἰσθανόμαστε δίκαιο καὶ ἀναπόφευκτο νὰ κλείσουν οἱ οὐρανοὶ μπροστὰ στὴν πνευματικὴ καὶ ἠθική μας ἐξαθλίωση. Σήμερα ὅμως διδασκόμαστε πὼς δὲν ὑπάρχει βάθος καὶ γωνιὰ τῆς ἀνθρώπινης κατάπτωσης ποὺ νὰ μὴν ἐπιτρέπει στὸ θεῖο ἔλεος νὰ προσεγγίσει καὶ νὰ φωτίσει τὸ βαθὺ σκότος τῆς ἁμαρτίας μας.
Στὸν βίο τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, ἡ θεία πρόσκληση διήρκεσε λίγες στιγμές, ἡ ἐπιστροφὴ τῆης ὅμως ὑπῆρξε μακροχρόνια καὶ ἐπίπονη. Καὶ αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ πορεία τῆς ἐπιστροφῆς της ἀποτελεῖ γιὰ μᾶς τὴν πηγὴ ἑνὸς δεύτερου πνευματικοῦ διδάγματος.
Σαράντα ὁλόκληρα χρόνια, ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία ἐπιλέγοντας ὡς πατρίδα της τὴν σκληρὴ καὶ ἀβίωτη ἔρημο τοῦ Ἰορδάνη ποταμοῦ, ἀσκήτεψε μόνη καὶ ἀβοήθητη μέσα στὸν καύσωνα καὶ τὸ ψῦχος, τρώγοντας μόνον λίγα χόρτα ποὺ φύτρωναν στὴν καυτὴ ἄμμο. Ἔζησε, χωρὶς νὰ ἀντικρίσει πρόσωπο ἀνθρώπου, χωρὶς κἄν τὴν παρουσία ἔστω καὶ ἑνὸς θηρίου ποὺ θὰ τῆς γλύκαινε τὴν ἀφόρητη μοναξιά της. Δὲν ἦταν ὅμως ἡ ἐπιβίωση ὁ μεγάλος της ἀγῶνας. Ὅπως λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ μεγάλος σταυρὸς τῆς Ὁσίας Μαρίας δὲν ἦταν πλέον οἱ ἁμαρτωλὲς πράξεις ἀπὸ τὶς ὁποῖες εἶχε ἀποξενωθεῖ ἐντελῶς. Ἡ μεγαλύτερη ὀδύνη προερχόταν ἀπὸ τὴν ἐνθύμηση τῆς ἁμαρτωλῆς της ζωῆς κατὰ τὸ παρελθόν. Οἱ πειρασμοὶ τῆς ἀπελπισίας καὶ τῆς ἀβάστακτης ἐνοχῆς τὴν πίεζαν διαρκῶς νὰ ἐγκαταλείψει τὴν ἐλπίδα τῆς συγχώρησης ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸν δῆθεν μάταιο ἀγῶνα τῆς μετανοίας καὶ νὰ ἐπιστρέψει στὴν παλιά της ζωή. Ἐκείνη ὅμως ἐπέμεινε καὶ εἶδε τὸν ἑαυτό της νὰ μεταβάλλεται σταδιακὰ ἀπὸ ἄνθρωπο σὲ ἄγγελο. Μόνον τότε θέλησε νὰ συναντήσει τὸν γέροντα Ζωσιμᾶ καὶ νὰ δεχτεῖ ἀπὸ ἐκεῖνον τὰ ἄχραντα μυστήρια. Αὐτὸς ἤταν ποὺ τὴν ἐνταφίασε τὸν ἑπόμενο χρόνο καὶ σὲ αὐτὸν ὀφείλουμε ὅλες ἐκεῖνες τὶς πληροφορίες γιὰ τὸ πρόσωπό της.
Ὁ βίος τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας μᾶς διδάσκει πὼς ἡ μετάνοια δὲν πρέπει νὰ ἀποτελεῖ σκοπὸ μίας μόνον συγκεκριμένης περιόδου, ἀλλὰ ὁλόκληρης τῆς ζωῆς μας. Ἡ φύση μας εἶναι ἀσθενὴς καί, πολλὲς φορές, οἱ πειρασμοὶ τὴν νικοῦν. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως δὲν εἶναι ἕνας σύλλογος ἀναμάρτητων ἁγίων, ἀλλά, ὅπως λέει καὶ ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ, ἕνα καράβι τραυματισμένων ψυχῶν, ποὺ διαρκῶς μετανοοῦν καὶ δὲν τὸ ἐγκαταλείπουν. Ἄς μὴν μειωθεῖ λοιπὸν ὁ ζῆλος μας. Σὲ λίγες μέρες, ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας θὰ σταθεῖ ἐνώπιόν μας, μὲ τὰ στίγματα τῶν δικῶν μας ἁμαρτιῶν πάνω στὸ ἄχραντο σῶμα Του. Ἡ θυσία Του ἀποτελεῖ γιὰ μᾶς τὸν δρόμο τῆς ἀναγέννησης καὶ τῆς ἀθανασίας. Ἀρκεῖ μόνον νὰ ἀποδεχτοῦμε τὴν ἀποτυχία μας καὶ νὰ ἐπιτρέψουμε σὲ Ἐκεῖνον νὰ ἀποτελέσει, ὅπως συνέβη καὶ μὲ τὴν ὁσία Μαρία, τὸν μεγάλο σκοπὸ καὶ τὸ νόημα τῆς ζωῆς μας. Εἶναι βέβαιον πὼς ἡ δύναμη καὶ τὸ ἔλεός Του εἶναι σὲ θέση νὰ ἐπουλώσουν ἀκόμη καὶ τὶς πιὸ βαθιὲς καὶ ἐπώδυνες πληγές μας.
Σὲ λίγο, ὁ Σταυρὸς θὰ ἀποκαλύψει τὴν ἀγάπη Του γιὰ μᾶς. Ἄς γίνει ἡ μετάνοιά μας ἡ ἀπόδειξη τῆς δικῆς μας ἀγάπης πρὸς Ἐκεῖνον. Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
