ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
«ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις· γενηθήτω σοι ὡς θέλεις».
(Μτθ. 15, 28)
Ἀγαπητοί μου Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Παιδιά μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπημένα,
Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή μᾶς καθιστᾷ μάρτυρες ἑνὸς ἀπὸ τὰ συγκινητικότερα περιστατικὰ τοῦ Εὐαγγελίου. Μιὰ μάνα ἱκετεύει τὸν Κύριο νὰ χαρίσει τὴν γιατρειὰ στὴν κόρη της, ἡ ὁποία βρισκόταν ὑπὸ τὴν ἐπήρεια τῶν δαιμόνων. Καὶ μάλιστα, σύμφωνα μὲ τὰ λεγόμενά της, ἡ ἐπήρεια αὐτὴ ἦταν ἡ αἰτία, ὥστε τὸ κορίτσι της νὰ ὑποφέρει ψυχικά, ἴσως καὶ σωματικά, προξενώντας ἀβάσταχτο πόνο, ὄχι μόνον στὸν ἑαυτό της, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅσους τὴν ἀγαποῦσαν.
Εἶναι ἀπαραίτητο νὰ συνειδητοποιήσουμε τὸ μέγεθος τῶν μαρτυρίων τῆς κόρης ἐκείνης, γνωστῶν καὶ ἀπὸ ἄλλες εὐαγγελικὲς περικοπές, σχετικὲς μὲ ἴαση δαιμονισμένων ἐκ μέρους τοῦ Χριστοῦ, προκειμένου νὰ συναισθανθοῦμε, ἔστω καὶ λίγο, τὴν ἀπόγνωση τῆς μάνας, ἡ ὁποία, μὴ ἔχοντας ἄλλη ἐλπίδα, πέφτει σήμερα στὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ, ἐκλιπαρώντας γιὰ βοήθεια. Μόνο ὁ γονιὸς μπορεῖ νὰ νιώσει τὴν τραγῳδία της. Μόνο ὁ γονιὸς καὶ ὁ Χριστός, ἡ πηγὴ τῶν οἰκτιρμῶν καὶ τοῦ ἐλέους.
Κι ὅμως! Ἡ ἐξέλιξη τῶν γεγονότων μᾶς αἰφνιδιάζει. Ὁ Κύριος ἀδιαφορεῖ, σὲ σημεῖο ποὺ ἀναγκάζει τοὺς μαθητές Του νὰ μεσολαβήσουν καὶ νὰ Τοῦ ζητήσουν νὰ δώσει μία ὁποιανδήποτε λύση, προκειμένου νὰ ἡσυχάσουν ἀπὸ τὶς κραυγὲς τοῦ μητρικοῦ πόνου της. Ὁ Κύριος ὅμως, ὄχι μόνον ἐπιμένει στὴν φαινομενικὴ ἀδιαφορία Του ἀλλὰ τὴν παρατείνει, δηλώνοντας μάλιστα πὼς ἡ θαυματουργικὴ δράση Του ἀφορὰ μόνον τὰ πρόβατα τῆς μάνδρας τοῦ Ἰσραήλ. Ὡστόσο, ἡ πονεμένη αὐτὴ μάνα παραμένει γονατιστὴ στὰ πόδια Του, πιθανὸν καὶ μὲ τὸ πρόσωπο καταγῆς, μὲ τὴν ἱκεσία νὰ συνεχίζει νὰ βγαίνει ἀπὸ τὸ στόμα της, ἴσως φωναχτά, ἴσως ψιθυριστά, ἀλλὰ πάντα μὲ τὸν ἴδιο σπαραγμό:
«Κύριε, βοήθει μοί!»
Αὐτὸ τὸ θέαμα, τὸ ὁποῖο, εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ εἶχε συγκλονίσει ὅλους τούς παρισταμένους, φαίνεται νὰ ἀφήνει ἀσυγκίνητο τὸν ἴδιο τὸν Χριστό. Καὶ πρὸς αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο, τὸν εὑρισκόμενο στὸ ἔσχατο σημεῖο τῆς συντριβῆς, ὁ λόγος Του φαίνεται νὰ δίνει τὴν χαριστικὴ βολή: «Δὲν εἶναι σωστό», λέει δημοσίως, «νὰ στερῶ τὸ ψωμὶ ἀπὸ τὰ παιδιά μου καὶ νὰ τὸ πετῶ στὰ σκυλάκια».
Ἡ ἀλλοεθνὴς Χαναναία ὅμως, καὶ πάλι δὲν πτοεῖται. Ἀλώβητη ἀπὸ τὴν δημόσια προσβολή, ἔχοντας προσεγγίσει, περισσότερο καὶ ἀπὸ τέκνο τοῦ Ἰσραήλ, δυσθεώρητα ὕψη πίστεως καὶ ταπεινοφροσύνης, ἀνταπαντᾷ μὲ ἑτοιμότητα, ἀποφασισμένη νὰ ἐξαντλήσει κάθε πιθανότητα εὐεργεσίας:
«Ναί, Κύριε, συμφωνῶ πώς, ἐνώπιόν Σου, στέκω ὡς πιὸ ἀσήμαντη καὶ ἀπὸ τὸν ἔσχατο ἄνθρωπο. Στέκω σὰν σκυλάκι, ἀλλὰ ὡς τέτοιο σοῦ ζητῶ νὰ μὲ ἐλεήσεις. Ἀκόμη καὶ τὰ ψίχουλα τοῦ ἐλέους Σου, γιὰ μένα εἶναι πολύτιμα».
Ἰδού, λοιπόν, ἡ στιγμὴ τῶν ἀποκαλυπτηρίων της πίστεως αὐτῆς τῆς γυναίκας. Ἡ Χαναναία σήμερα προσεύχεται πρὸς τὸν Χριστό, ἡ προσευχὴ της ὅμως ἀποτελεῖ μάθημα γιὰ ὅλους ἐμᾶς, πού, ὡς Χριστιανοί, φέρουμε τὸ δικό Του ὄνομα καὶ ἐπιθυμοῦμε νὰ βρισκόμαστε διαρκῶς σὲ σχέση μαζί Του.
Ὅπως ἐκείνη, ἔτσι κι ἐμεῖς, στρεφόμαστε συχνὰ στὸν Θεό, ἰδιαίτερα ὅταν βρισκόμαστε σὲ ἀνάγκη. Πρόκειται γιὰ ἐκεῖνες τὶς περιστάσεις, ὅπου κάθε μέσο ποὺ χρησιμοποιήσαμε ἔχει ἀποδειχτεῖ ἀνεπαρκὲς καὶ κάθε μας προσπάθεια ἔχει ἀποτύχει. Στὴν ἀρχή, οἱ προσευχές μας εἶναι γεμάτες ζῆλο, γεμάτες φλογερὴ ἱκεσία. Αἰσθανόμαστε νὰ ἔχει χαθεῖ τὸ ἔδαφος κάτω ἀπὸ τὰ πόδια μας καὶ μόνο ἡ ὁλόψυχη στροφὴ πρὸς τὸν οὐρανὸ μοιάζει νὰ εἶναι ἡ μόνη μας ἐλπίδα. Συχνά, ὅμως, ἡ ἀπάντηση ἀργεῖ καί, καθὼς οἱ μέρες περνοῦν καὶ λύση δὲν ἐμφανίζεται, ἕνας λογισμὸς ἀρχίζει νὰ χτυπᾷ ὅλο καὶ δυνατότερα τὴν πόρτα τῆς ψυχῆς μας: «Μήπως ὁ οὐρανὸς εἶναι ἄδειος; Μήπως ἀπευθύνομαι σὲ κάποιον ποῦ δὲν θέλει ἢ δὲν μπορεῖ νὰ μὲ ἀκούσει;»
Ὅλοι μας γνωρίζουμε πώς, ὄντως, ἡ προσευχή μας συναντᾷ συχνὰ μία ἐκκωφαντικὴ σιωπή. Ὁ νοῦς δοκιμάζεται. Ἡ πίστη κλονίζεται. Ἀλλά, ἀκόμη καὶ ἂν ἡ πίστη παραμείνει ζωντανή, ἔρχεται μία αἴσθηση ἀναξιότητας πού μᾶς κάνει νὰ αἰσθανθοῦμε ὅπως τὰ ἀσήμαντα σκυλάκια καὶ νὰ μονολογήσουμε: «Ποιὸς εἶμαι ἐγὼ ποῦ θὰ ἀξιωθῶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ;»
Καὶ στὴ μία καὶ στὴν ἄλλη περίπτωση, τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι τὸ ἴδιο: Ὁ ζῆλος μαραίνεται, ἡ ἐλπίδα καταρρέει καὶ ὁ ἄνθρωπος κατεβάζει τὰ μάτια καὶ συμφιλιώνεται ἀπελπισμένος μὲ τὴν καταδίκη του.
Σὲ ὁλόκληρο τὸ Εὐαγγέλιο, ἀκοῦμε τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ καὶ διδασκόμαστε. Στὴ σημερινὴ περικοπή ὅμως, ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ νὰ διδαχθοῦμε ἀπὸ τὴν σιωπή Του. Συνήθως, διδάσκει αὐτός, σήμερα ὅμως, τὴν διδασκαλία ἀναθέτει σὲ μία Χαναναία μάνα, ἡ ὁποία γνωρίζει πὼς δὲν δικαιοῦται τίποτα, γι’ αὐτὸ καὶ ἔχει ἀφεθεῖ ὁλοκληρωτικὰ στὸ ἔλεος Ἐκείνου, ποὺ φαίνεται νὰ τὴν περιφρονεῖ.
Σήμερα ὁ Κύριος σιωπᾷ, μὲ τρόπο μυστικὸ ὅμως παρακινεῖ τὴν Χαναναία νὰ μᾶς κατηχήσει στὰ μυστικά τῆς πίστεως. Σὰν νὰ τὴν καλεῖ νὰ μᾶς διδάξει. Σὰν νὰ τῆς λέει: «Κόρη μου Χαναναία, δίδαξε στὰ παιδιά μου τί σημαίνει νὰ θεωροῦν ἐμένα, τὸν Κύριο τῶν δυνάμεων, ὡς τὴν τελευταία, τὴν ἔσχατη ἀλλὰ καὶ τὴν μεγαλύτερη ἐλπίδα τους. Δίδαξέ τοὺς τὴν δύναμη τῆς ταπεινοφροσύνης ποὺ ἀνοίγει διάπλατα τὸν δρόμο τῆς ψυχῆς στὴν παρουσία καὶ τὸ θαυματουργικό Μου ἔλεος. Δίδαξε τοὺς τὴν ἐπίμονη προσευχὴ πρὸς Ἐμένα, ὁ Ὁποῖος, κι ἂν φαίνεται πὼς σιωπᾷ καὶ κωφεύει, δὲν ἀφήνει καμμία ἀνθρώπινη ὀδύνη ἔξω ἀπὸ τὴν ἄβυσσο τὸν οἰκτιρμῶν Του. Κόρη μου Χαναναία, δίδαξέ τους τὴν ὑπομονὴ καὶ θύμιζέ τους διαρκῶς πὼς ποτὲ μιὰ προσευχή, προερχόμενη ἀπὸ καρδία συντετριμμένη, δὲν ἔμεινε ἀναπάντητη».
Ἀδελφοί μου.
Ὁ Κύριος καὶ Θεός μας ἐπιθυμεῖ νὰ εἶναι γιὰ μᾶς κάτι πολὺ περισσότερο ἀπὸ ἕναν ἁπλὸ πάροχο δωρημάτων. Ἐπιθυμεῖ νὰ συνάψει μαζί μας μία σχέση βασισμένη στὴν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη. Πράγματι, οἱ εὐεργεσίες μποροῦν νὰ δυναμώσουν τὴν πίστη. Ὅταν βλέπει κανεὶς δωρεές, ὅταν μάλιστα ἀξιωθεῖ νὰ δεῖ ἀκόμη καὶ θαῦμα, εἶναι παράλογο νὰ μὴν πιστέψει. Ὅταν ὅμως ἐξακολουθεῖς νὰ πιστεύεις, παρὰ τὸ ὅτι δὲν βλέπεις κανένα δεῖγμα τῆς δύναμης τοῦ Θεοῦ, παρὰ τὸ ὅτι αἰσθάνεσαι ἀκόμη καὶ ἕνα προσωρινὸ αἴσθημα ἐγκατάλειψης, τότε εἶναι ὁ καιρὸς γιὰ τὸ ἄνθισμα μιᾶς πίστης ἐλεύθερης, ἡ ὁποία δὲν στηρίζεται στὴν παροχὴ ἀλλὰ στὴ βεβαιότητα μιᾶς παρουσίας. Μιᾶς παρουσίας ἀναμφίβολης, μιᾶς παρουσίας θεϊκῆς, ἡ ὁποία, κάποιες στιγμές, παραμένει στὸ σκοτάδι.
Ὅταν ὅμως τὸ γλυκὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ γίνεται καὶ πάλι ὁρατό, μὲ τρόπο καὶ σὲ χρόνο ποὺ Ἐκεῖνος γνωρίζει, μιὰ φωνή, μιὰ γλυκύτατη φωνὴ θὰ γεμίζει πάντοτε τὴν ψυχὴ ὅσων δὲν πτοήθηκαν ἀπὸ τὴν φαινομενικὴ ἀπουσία καὶ θὰ τοὺς διαβεβαιώνει, ὅπως διαβεβαίωσε καὶ τὴν Χαναναία: «Παιδί μου, μεγάλη ὑπῆρξε ἡ πίστη σου. Ὅ,τι ζήτησες, θὰ τὸ ἔχεις». Ἀμήν.
Μὲ ὅλη μου τὴν πατρικὴ ἀγάπη,
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
